Zetelroof en kiezersbedrog: vier roerige jaren in de Staten

Over iets meer dan drie maanden staan de Statenverkiezingen op de agenda. De campagne moet nog goed en wel losbarsten, maar zeker is dat de samenstelling van de verschillende Statenzalen na maart 2023 anders zal zijn. Alleen al omdat die samenstelling nu al wezenlijk verschilt van de uitslag in 2019. Hoeveel zetels zijn van partij gewisseld? Waarom is dat erg? En wat kunnen we doen om onze democratie te beschermen?

Tijdens de Provinciale Statenverkiezingen van 2019 werd Forum voor Democratie in één klap de grootste partij met 86 zetels. Meer dan een miljoen Nederlanders stemden op de partij.[1] Forum was een onbekende in provincieland: in de campagne was de partij zo goed als afwezig, de kandidaten – die vaak op meerdere lijsten stonden – waren onbekend en een verkiezingsprogramma was er niet of het was zeer summier.

Een stem op FvD was een stem tegen het kabinet 

Een stem op FVD was kortom een stem tegen het kabinet.[2] De partij had grote woorden over het breken van het kartel en de gevestigde orde. Van plucheklevers en zakkenvullers moest de partij niets hebben. Wat heeft Forum de afgelopen jaren gedaan om deze woorden waar te maken? De conclusie is: bar weinig.

Landelijk ruzie, provinciaal afsplitsingen

Geen enkele andere partij kreeg in de Provinciale Staten met zoveel afsplitsingen te maken als FvD. Sommige afsplitsingen kwamen voort uit interne spanningen in de fracties, maar het landelijke reilen en zeilen van de partij zorgde voor de meeste afsplitsingen in de partij. Het begon met het royement van Henk Otten in de zomer van 2019. Henk Otten was mede-oprichter van FvD en lijsttrekker van de partij tijdens de Eerste Kamerverkiezingen. In de Eerste Kamer ging Otten zelfstandig verder en ook in de Provinciale Staten zorgde dit conflict voor enkele afsplitsingen.

Ruim een jaar later, in november 2020, ontstonden er nieuwe conflicten. Aanleiding hiervoor waren uitgelekte antisemitische en racistische appberichten van de jongerentak van FvD. De bom barstte een tijdje later, tijdens een diner voor de top tien van de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen. Na ruzie tijdens een diner van de partijtop stapten meerdere kandidaat-Kamerleden op. Eén van hen was partijhopper Joost Eerdmans, die niet veel later samen met Annabel Nanninga JA21 oprichtte.[3]

Groep Otten, Code Oranje, BVNL en JA21 deden niet mee aan de verkiezingen, maar hebben wel zetels

Na deze gebeurtenissen keerden meerdere Statenleden en Eerste Kamerleden Forum voor Democratie de rug toe. Ook de volledige Europese fractie brak met de partij.[4] Na de verkiezingen van 2021 ontstond in de Tweede Kamerfractie van FvD binnen no-time ruzie. Huisjesmelker en stemmenkanon Wybren van Haga stapte op 13 mei 2021 samen met twee anderen uit de FvD fractie, vanwege een ‘verschil van inzicht over de manier waarop politiek wordt bedreven’.[5] De heren gingen verder als Groep van Haga en even daarna richtte Van Haga Belang van Nederland (BVNL) op.

Lege zetels

Nu, een paar maanden voor de Statenverkiezingen van 2023, zijn er van de 86 FvD Statenzetels nog 31 over. Buiten de vele afsplitsingen, bleek FvD ook niet altijd in staat om vrijgekomen Statenzetels in te vullen, omdat de lijsten uitgeput waren, kandidaten niet meer wilden of al in een andere provincie actief waren. Vijf van de 31 FvD Statenzetels zijn leeg: twee in Brabant en één in Flevoland, Overijssel en Utrecht.

Vijf zetels in de PS zijn leeg 

In totaal stonden er 159 kandidaten op de provinciale lijsten van FvD. Van deze kandidaten waren er 89 maar in één provincie verkiesbaar, 35 kandidaten stonden in twee provincies op de lijst. Thierry Baudet was bijvoorbeeld lijstduwer in Noord-Holland en Zuid-Holland. Hij werd in beide provincies verkozen, maar nam zijn zetel niet in. Annabel Nanninga stond in Noord-Holland en Utrecht vrij laag op de lijst, zij werd ook in beide provincies met voorkeurstemmen verkozen en werd actief in Noord-Holland.

Dubbelfuncties

Dubbelfuncties zijn aan de orde van de dag bij FvD. Zo waren achttien van de negentien kandidaten voor de Eerste Kamer ook kandidaat voor de Provinciale Staten. Zeven van hen zijn nu daadwerkelijk actief als senator én Provinciale Statenlid. Net als de Statenfracties, is ook de Eerste Kamerfractie uiteen gevallen. Er is nog één senator lid van de FvD fractie (hij is tevens Statenlid in Noord-Holland). Twee senatoren maken deel uit van de Fractie Otten, twee senatoren van de Fractie Frentrop en zeven van de fractie Nanninga/JA21.

Nanninga en Van Meijeren zijn actief in maar liefst bestuurslagen 

Gideon van Meijeren spant de kroon wat dubbelfuncties betreft. Hij is Tweede Kamerlid, gemeenteraadslid in Den Haag en Statenlid in Zuid-Holland. Zo strijkt hij een zeer ruim inkomen op. En dat terwijl hij nauwelijks acte de présence geeft in de Staten: bij 63% van de stemmingen deze bestuursperiode, was hij afwezig.[6]

Puinhoop

De snelle opmars van FvD leidde tot een puinhoop. Kiezers werden naar de stembus gelokt met een belofte van verandering. Wat echter volgde waren ruzies, afsplitsingen en Statenleden die veelvuldig afwezig waren bij de vergaderingen. Meerdere politici hebben dubbelfuncties. Het baantjescarrousel draait op volle toeren, terwijl de partij er eerder zo fel tegen ageerde. En ondanks de dubbelfuncties bleek FvD niet in staat om alle Statenzetels gevuld te houden, waardoor er vijf leeg staan en kiezers letterlijk niet vertegenwoordigd worden. In plaats van bij te dragen aan de democratie, is de partij eerder een ondermijnende factor voor de democratie.

In meerdere bestuurslagen tegelijkertijd aanwezig zijn, is fysiek onmogelijk 

Dit roept een aantal vragen op. Is het wel verstandig dat mensen op kandidatenlijsten in meerdere provincies kunnen staan? En zou het wel mogelijk moeten zijn om in meer dan één bestuurslaag verkiesbaar te zijn? Kan een politicus die in meerdere bestuurslagen actief is zijn taken wel goed uitvoeren? Wat doe je met volksvertegenwoordigers die zelden aanwezig zijn, maar wel elke maand hun beloning opstrijken? Over dit soort vragen zouden we, met het oog op de puinhoop die de afgelopen bestuursperiode ontstond en de toekomstbestendigheid van onze democratie, het gesprek met elkaar moeten voeren.

Drenthe

Met 13,45% van de stemmen en zes zetels werd Forum de tweede partij van Drenthe, na de PvdA (14,06% en zes zetels). De PvdA nam het voortouw in de coalitieonderhandelingen en voerde verkennende gesprekken met FvD, die strandden op het klimaat- en energiestandpunt van die partij.[7] Uiteindelijk kreeg Drenthe een coalitie van PvdA, VVD, CDA, ChristenUnie en GroenLinks.

De zeskoppige Forumfractie bleef tot november 2020 intact, toen splitsten vier fractieleden zich af. Ze gingen verder als de Onafhankelijke Statenfractie en later JA21. FvD is niet de enige fractie waar afsplitsingen plaatsvonden. Eén van de 50PLUS Statenleden ging vanaf 1 mei 2019 zelfstandig verder onder de naam ‘Op Drenthe’ en sloot zich later aan bij JA21, waardoor de partij op 5 zetels kwam. Ook de PVV verloor één van de drie zetels door onenigheid in de fractie. Dit Statenlid ging zelfstandig verder als ‘Samen Transparante Informele Politiek’.

Alle zes de Statenleden die in 2019 voor FvD geïnstalleerd werden, zijn nog actief in de Staten. Stand van zaken in Drenthe:

• FvD van 6 naar 2 zetels
• JA21 5 zetels: 4 afgesplitst van FvD, 1 van 50PLUS
• 50PLUS van 1 naar 0 zetels. Het afgesplitste Statenlid sloot zich aan bij JA21.
• PVV van 3 naar 2 zetels. Het afgesplitste Statenlid ging verder als Samen Transparante Informele Politiek

Flevoland

Met acht zetels en 17,79% van de stemmen was FvD de grote verkiezingswinnaar in Flevoland. De partij benaderde Annemarie van Gaal – ondernemer en televisiepersoonlijkheid – als informateur. Van Gaal moest op zoek naar een brede en werkbare coalitie die steunde op een getalsmatige en inhoudelijke meerderheid in de Staten. Ze adviseerde een coalitie tussen FvD, CDA, CU en PvdA, maar de gesprekken klapten. Wat volgde was een coalitie met VVD, CDA, CU, D66, GL en PvdA.

De eerste splitsing in de Flevolandse Forum-fractie kwam in augustus 2019. Eén van de Statenleden ging verder als Groep Otten. Een jaar later, in november 2020, splitsten nog eens vijf Statenleden zich af. Eerst onder de naam Flevoland 2020, later als JA21. Inmiddels heeft JA21 zes zetels, doordat een Statenlid van de PVV zich bij de partij aansloot. 

In augustus 2020 stopte een FvD Statenlid omdat het werk in de Staten niet meer te combineren was met zijn reguliere werk. Er was niemand op de kandidatenlijst die de zetel in kon nemen, waardoor de zetel tot op de dag van vandaag leeg is.

Naast Forum en PVV kregen ook GroenLinks en 50PLUS te maken met afsplitsingen. In november 2021 stapte een Statenlid uit 50PLUS, hij ging verder als Fractie van der Starre. GroenLinks zette in juni 2022 een Statenlid uit de fractie na interne strubbelingen. Hij ging verder als eenmansfractie GroenRood.

Stand van zaken in Flevoland:

• FvD van 8 naar 2 zetels, waarvan 1 leeg
• Groep Otten 1 zetel, afgesplitst van FvD
• JA21 6 zetels: 5 afgesplitst van FvD, 1 van PVV
• PVV van 4 naar 3 zetels. Het afgesplitste Statenlid sloot zich aan bij JA21
• GroenLinks van 4 naar 3 zetels. Het afgesplitste Statenlid ging verder als RoodGroen
• 50PLUS van 2 naar 1 zetel. Het afgesplitste Statenlid ging verder als Fractie van der Starre

Fryslân

In Fryslân was Forum de tweede partij (13,43%, zes zetels). Het CDA nam als grootste partij (16,67%, acht zetels) het voortouw in de onderhandelingen. Er ontstond een motorblok tussen CDA, VVD en de Fryske Nasjonale Partij. Zowel PvdA (13,4%, zes zetels) als FvD konden dit motorblok aan een meerderheid helpen. Uiteindelijk werd voor de PvdA gekozen.

In december 2020 splitste één fractielid zich af. Hij ging verder als zelfstandige fractie en is landelijk verbonden aan JA21. In maart 2021 verloor FvD nog een zetel nadat er een Statenlid stopte en zijn opvolger direct de zetel meenam. Dit Statenlid is landelijk verbonden aan Code Oranje. De laatste afsplitsing was in januari 2022. Van de zes zetels heeft Forum er nog drie over.[8]

Tussentijds is er één Forum-Statenlid helemaal gestopt, hij voelde zich gedemoraliseerd door het gedoe binnen de partij.[9]

Stand van zaken in Fryslân:

• FvD van 6 naar 3 zetels
• Statenlid Goudzwaard 1 zetel (gelieerd aan JA21), afgesplitst van FvD
• Statenlid van Swol 1 zetel (gelieerd aan Code Oranje), afgesplitst van FvD
• Statenlid Wymenga-Kooistra 1 zetel, afgesplitst van FvD

Gelderland

De VVD won de Provinciale Statenverkiezingen in Gelderland (13,96%, acht zetels) op de voet gevolgd door FvD (13,43%, acht zetels). De vijf grootste partijen – VVD, FvD, CDA, GL en PvdA – gingen in gesprek om te kijken of er een coalitie mogelijk was. De inhoudelijke verschillen op het onderwerp klimaat lagen echter dusdanig uiteen tussen Forum aan de ene kant en de vier partijen aan de andere kant, dat een coalitie niet mogelijk bleek. Daarop volgde een coalitie van VVD, CDA, GL, CU en PvdA.

In het najaar van 2020 verloor FvD vier van de acht zetels, ze gingen allemaal als eenpersoonsfractie verder. In 2022 stopte een van de afgesplitste Statenleden. Diens opvolger bleef in de fractie van FvD, waardoor die weer vijf zetels telt:

• FvD van 8 naar 5 zetels
• Groep de Kok 1 zetel, afgesplitst van FvD. Lijsttrekker voor die BVNL tijdens de Provinciale Statenverkiezingen in maart 2023.
• Groep Mout 1 zetel, afgesplitst van FvD
• Groep Roeters 1 zetel, afgesplitst van FvD

Groningen

Na GroenLinks (12,49%, zes zetels) en PvdA (11,99%, vijf zetels), werd FvD de derde partij van Groningen (10,22%, vijf zetels). GroenLinks stelde een informateur aan en gaf de opdracht om te verkennen met welke partijen er een groene, sociale en progressieve coalitie gevormd kon worden. Dat werd een coalitie van GL, PvdA, D66, CU, CDA en VVD.

In 2020 stapten de eerste twee Statenleden uit de Forum-fractie. De ene ging verder als ‘Ons Groningen’, de ander sloot zich aan bij Code Oranje van Bert Blase en Richard de Mos. Nadat Richard de Mos vertrok bij Code Oranje en zich aansloot bij Belang van Nederland, ging het Statenlid verder onder de noemer van BVNL. Tijdens de Provinciale Statenverkiezingen van maart 2023 is hij lijsttrekker voor BVNL.

In de driekoppige FvD fractie die overbleef, was het geen pais en vree. Eén van de Statenleden verscheen vanaf 2020 nauwelijks meer in de vergaderingen en liet niet van zich horen. De overgebleven fractieleden zeiden het vertrouwen in hem op. Uiteindelijk diende het Statenlid zijn ontslag in. Hij werd opgevolgd door Jeroen de Vries, voormalig persvoorlichter van FvD en senator (eerste FvD, daarna Groep Otten). De Vries splitste zich gelijk van Forum af en is voor Groep Otten actief als Statenlid.

De FvD fractie telt nog 2 zetels:

• FvD van 5 naar 2 zetels
• BVNL 1 zetel, afgesplitst van FvD
• Ons Groningen 1 zetel, afgesplitst van FvD
• Groep Otten 1 zetel, afgesplitst van FvD

Limburg

In Limburg was het CDA de grootste (18,65%, negen zetels), Forum volgde op de tweede plaats (14,57%, zeven zetels). De coalitievorming was een hele puzzel in de provincie. Uiteindelijk werd er een extraparlementair college gevormd met een hoofdlijnenakkoord. Het college kon rekenen op de steun van CDA, VVD, FvD, PVV en Lokaal Limburg. De zeven gedeputeerden waren op één na afkomstig uit deze partijen, hoewel ze formeel niet aantraden op basis van hun partijlidmaatschap.

In april 2021 stapte het gehele college op vanwege het integriteitsschandaal rondom provinciale subsidies. Er werd een nieuw extraparlementair college gesmeed door waarnemend gouverneur Johan Remkes, met gedeputeerden van PvdA, CDA, GL, Lokaal-Limburg, VVD en D66.

In november 2019 stopte het eerste FvD Statenlid in Limburg, hij was ontevreden over de koers van zijn fractie. De eerste afsplitsing volgde in december 2020. Ze gingen verder als Samen voor Limburg en vanaf september 2022 als JA21.

De enige andere partij die in Limburg te maken kreeg met een afsplitsing, was het CDA. In januari 2022 zag de fractie één Statenlid vertrekken omdat ze zich niet meer thuis voelde bij de bestuurscultuur van het CDA. Ze ging verder als Fractie Palmen.[10]

Stand van zaken in Limburg:

• FvD van 7 naar 3 zetels
• JA21 4 zetels, afgesplitst van FvD
• CDA van 9 naar 8 zetels. Het afgesplitste Statenlid ging verder als fractie Palmen.

Noord-Brabant

VVD bleef de grootste in Noord-Brabant (16,18%, tien zetels), terwijl FvD met een klap op de tweede plek binnen kwam (14,45%, negen zetels). De provincie is inmiddels aan haar derde coalitie bezig. Het eerste college van VVD, CDA, D66, GL en PvdA klapte in december 2019 nadat het CDA de stekker eruit trok vanwege het stikstofbeleid: de partij vond dat ze onvoldoende kon betekenen voor de Brabantse boeren.

In mei 2020 werd een nieuw college van VVD, CDA, Lokaal Brabant en Forum geïnstalleerd. FvD leverde twee gedeputeerden in het college: Eric de Bie en Peter Smit. Een jaar later zegden VVD, CDA en Lokaal Brabant het vertrouwen in FvD op. Noord-Brabant kon weer op zoek naar een nieuwe coalitie. Dit bestond uit dezelfde partijen als het eerste college: VVD, CDA, D66, GL en PvdA.

De FvD Statenfractie viel eind 2020 uiteen. Drie Statenleden gingen verder als Groep Rutjens (landelijk gelieerd aan JA21). Ze bleven het bestuursakkoord en het college van GS steunen. Uiteindelijk versplinterde FvD nog verder.

Doordat er een Statenlid stopte, keerde Eric de Bie na zijn avontuur als gedeputeerde weer terug in de Staten. In 2021 splitste hij zich samen met twee anderen van de FvD fractie af. De drie Statenleden gingen verder als Groep De Bie (landelijk gelieerd aan BVNL). Eric de Bie is lijsttrekker voor BVNL tijdens de Provinciale Statenverkiezingen van maart 2023 en hij voert de lijst voor de Eerste Kamer aan.

FvD heeft in Noord-Brabant nog drie zetels over, waarvan er maar één bezet is. De andere zetels zijn door lijstuitputting vacant:

• FvD van 9 naar 3 zetels, waarvan 2 leeg
• JA21 3 zetels, afgesplitst van FvD
• BVNL 3 zetels, afgesplitst van FvD

Noord-Holland

Met een verschil van 716 stemmen werd Forum de grootste partij van Noord-Holland (15,33%, negen zetels), voor GroenLinks (15,26%, negen zetels). FvD benoemde een informateur die de opdracht kreeg om te zoeken naar een meerderheidscoalitie. Als snel concludeerde hij dat een meerderheidscoalitie met FvD haast onmogelijk was vanwege het klimaatstandpunt. Hij adviseerde GL en VVD, de tweede en derde partij, om samen verder te kijken. Deze partijen vormen een coalitie met D66 en de PvdA.

Nog geen twee maanden na de verkiezingen ontstond er ruzie in de FvD fractie en werd Statenlid Robert Baljeu eruit gezet. Hij ging verder als zelfstandige fractie en is actief betrokken bij Groep Otten. Voor die partij was hij ook nog even actief als Eerste Kamerlid, toen hij Annabel Nanninga (eerst FvD, daarna JA21) verving tijdens haar zwangerschapsverlof. Erg vaak is Robert Baljeu niet aanwezig bij de Statenvergaderingen. Van de negen Statenvergaderingen die op het moment van schrijven plaats hebben gevonden in 2022, was hij bij slechts 2 vergaderingen present.

In het najaar van 2020 fragmenteerde de FvD fractie verder. Vijf Statenleden splitsten zich af en gingen verder onder de naam Onafhankelijke Statenfractie Noord-Holland en later JA21. De Noord-Hollandse VVD haalde de eindstreep van deze bestuursperiode eveneens niet zonder kleerscheuren. In september 2021 ging één van de fractieleden verder onder de naam ‘Liberaal Noord-Holland’, nadat ze na een conflict met een van de VVD gedeputeerden uit de fractie was gezet.[11] Een ander VVD Statenlid stapte in mei 2022 over naar JA21.

Van de oorspronkelijke negen zetels in Noord-Holland, heeft FvD er nog drie over. Alle Statenleden die in 2019 voor FvD geïnstalleerd werden in Noord-Holland, zijn nog actief:

• FvD van 9 naar 3 zetels
• Fractie Baljeu (gelieerd aan Groep Otten) 1 zetel, afgesplitst van FvD
• JA21 6 zetels, 5 afgesplitst van FvD, 1 van de VVD
• VVD van 9 naar 7 zetels. Het ene afgesplitste Statenlid ging verder als Liberaal Noord-Holland, de ander sloot zich aan bij JA21.

Overijssel

Het CDA bleef in Overijssel met afstand de grootste (17,10%, negen zetels), FvD volgde op de tweede plek (13,27%, zes zetels). Een formatiepoging met FvD mislukte, waarna er een coalitie kwam met CDA, VVD, CU, SGP en PvdA.

Het eerste FvD Statenlid, Chilion Snoek, stapte in mei 2020 uit de fractie, omdat hij zich niet kon vinden in de radicaliserende koers van de partijtop. Aanvankelijk ging Snoek verder als Groep Otten, maar later in 2020 vormde hij de fractie Mooi Overijssel, samen met het enige 50PLUS Statenlid dat zich afkeerde van die partij.

In het najaar van 2020 viel de Forum-fractie verder uiteen. Vier Statenleden splitsten zich af en gingen verder als de Onafhankelijke Conservatieve Liberalen. De FvD fractie telde nog één zetel. De OCL fractie telt inmiddels nog drie leden. Nadat er verschillende wisselingen waren, bleef er één zetel over die niet meer gevuld kon worden: de FvD kandidatenlijst was uitgeput.

Overijssel kende een roerige bestuursperiode wat afsplitsingen betreft. Naast de fragmentatie van Forum en het verdwijnen van 50PLUS, had ook de VVD te maken met twee afsplitsingen. In oktober 2020 werd Anneriek Schönbaum uit de fractie gezet, vanwege het niet nakomen van afspraken. Ze ging verder als Groep Schönbaum.[12]

In juni 2022 verloor de VVD nog een zetel. Een van de VVD Statenleden stopte, omdat ze raadslid was geworden. Ze werd opgevolgd door Gert Brommer. Eerder deze bestuursperiode was hij al VVD Statenlid, maar hij stopte vanwege het standpunt van de VVD in de stikstofdiscussie. Toen de kans zich voordeed om weer de Staten in te gaan, accepteerde hij de zetel en ging zelfstandig verder als Groep Brommer. Tijdens de Statenverkiezingen van 2023 staat hij op de lijst voor de BoerBurgerBeweging.[13]

Stand van zaken in Overijssel:

• FvD van 6 naar 2 zetels, waarvan 1 leeg
• Overijsselse Conservatieve Liberalen 3 zetels, afgesplitst van FvD
• Mooi Overijssel 2 zetels: 1 afgesplitst van FvD, 1 van 50PLUS
• 50PLUS van 1 naar 0 zetels. Het afgesplitste Statenlid sloot zich aan bij Mooi Overijssel
• VVD van 6 naar 4 zetels. De afgesplitste Statenleden gingen verder als Groep Schönbaum en Groep Brommer

Utrecht

GroenLinks en de VVD waren in Utrecht verwikkeld in een nek-aan-nek race. Uiteindelijk werd GroenLinks de grootste partij (16,07%, 8 zetels) en VVD de tweede (15,31%, 8 zetels). Forum volgde op de derde plek (11,60%, 6 zetels). Onder leiding van GroenLinks werd een coalitie gesmeed, bestaande uit GroenLinks, D66, CU, CDA en PvdA.

In november 2020 verliet de gehele FvD Statenfractie de partij. Ze gingen verder als Onafhankelijke Statenfractie Utrecht en veranderden in 2021 de naam in JA21. Ook in Utrecht stopten de nodige Statenleden vroegtijdig en raakte de FvD kandidatenlijst uitgeput. Daardoor is er nu één lege zetel.

BVNL heeft twee zetels in Utrecht. De PVV Statenleden vonden dat het binnen de PVV aan partijstructuur vonden. Ondanks pogingen hier verandering in te brengen, zagen de Statenleden te weinig verbetering. De PVV fractie veranderde in juli 2022 de naam in BVNL.

Ook DENK en de SP vielen in Utrecht uit elkaar. Het enige Statenlid van DENK zegde in 2020 haar lidmaatschap op en ging verder als Lijst Bittich. Het Statenlid was echter vaker niet dan wel aanwezig. In februari 2022 gaf ze er definitief de brui aan. Haar opvolger is wel lid van DENK, waardoor de partij weer vertegenwoordigd is in de Utrechtse Staten.

SP-lid Michel Eggermont werd door het landelijk bestuur van de SP geroyeerd. In de Staten bleef hij aanvankelijk actief in de SP fractie, tot hij hiervoor op de vingers werd getikt door het partijbureau. Om van het gedoe met het landelijke bestuur af te zijn, stapte Eggermont uit de fractie en ging hij verder onder de naam Socialisten Utrecht. In de praktijk opereert hij nog als één fractie met de SP. De fracties werken samen en voeren het woord namens elkaar.[14]

Stand van zaken in Utrecht:

• FvD van 6 naar 0 zetels, gehele fractie stapte over naar JA21. 1 zetel is leeg
• PVV van 2 naar 0 zetels, gingen verder als BVNL
• DENK van 1 naar 0 zetels en uiteindelijk weer naar 1
• SP van 2 naar 1 zetel, het geroyeerde lid ging verder als Socialisten Utrecht

Zeeland

In Zeeland moest FvD (11,80%, 5 zetels) genoegen nemen met een derde plek na het CDA (16,27%, 7 zetels) en de SGP (12,06%, 5 zetels). Tijdens de verkennende fase om tot een coalitie te komen werd met FvD gesproken, maar de gesprekken werden niet voortgezet omdat de partij op een aantal dossiers nog geen standpunt had. De oude coalitie van CDA, SGP, VVD en PvdA maakte een doorstart.

In augustus 2019 verliet FvD Statenlid Robèrt Brunke de partij – vanwege de interne machtsstrijd in de landelijke partij die via de media werd uitgevochten – en ging verder onder de naam Partij Pro Zeeland. In februari 2020 kreeg hij gezelschap van Robert Koevoets, die zich eveneens van Forum afsplitste. In 2022 splitste hij zich vervolgens weer af van de Partij Pro Zeeland en ging hij verder als fractie Koevoets.

In december 2020 verloor FvD nog een Statenlid. Naar aanleiding van het extremisme van Baudet verliet Eelco van Hoecke de partij. Hij sloot zich aan bij de Partij voor Zeeland, waarvoor onder andere Boer Zoekt Vrouw-persoonlijkheid Bertie Steur actief is. In 2022 liep de samenwerking echter stuk, Eelco van Hoecke is nu actief als eenmansfractie.

De Zeeuwse PVV viel kort na de verkiezingen uiteen, nadat de fractievoorzitter werd beschuldigd van fraude met fractiegeld.[15] Het ene Statenlid ging verder als PVV van Dijk, de andere als PVV Bosch. In 2021 werd de naam PVV Bosch veranderd in Lijst Bosch.

De FvD fractie heeft in Zeeland nog twee zetels:

• FvD van 5 naar 2 zetels
• Partij Pro Zeeland 1 zetel, afgesplitst van FvD
• Fractie Koevoets 1 zetel, afgesplitst van FvD en daarna van Partij Pro Zeeland
• Fractie van Hoecke 1 zetel, afgesplitst van FvD en daarna van de Partij voor Zeeland
• PVV viel uiteen in PVV van Dijk en PVV Bosch, die laatste veranderde later de naam in Lijst Bosch

Zuid-Holland

Forum werd met voorsprong de grootste partij in Zuid Holland (17,43%, 11 zetels). FvD, VVD en CDA vormden het motorblok in de coalitieonderhandelingen, maar de partijen hadden geen meerderheid met z’n drieën. Er was geen enkele partij die het motorblok aan een meerderheid wilde helpen, waardoor FvD buiten spel kwam te staan. Er kwam een coalitie van VVD, GL, CDA, CU/SGP en PvdA.

Na het landelijke conflict met Henk Otten splitste het eerste FvD Statenlid af. Ze ging verder als Groep Otten. Begin 2020 sloot een tweede Statenlid van FvD zich aan bij Groep Otten, maar hij keerde in oktober 2021 weer terug naar de FvD fractie. In november 2020 verlieten 7 FvD Statenleden de fractie. Ze gingen verder als Groep van Pareren en veranderden later de naam in JA21.

50PLUS verdween uit de Zuid-Hollandse staten. Per september 2022 gingen beide Statenleden verder onder de naam GOUD, omdat ze het niet langer eens waren met de lijn van 50PLUS. GOUD is een initiatief van Kamerlid Liane den Haan, ze was tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 lijsttrekker van 50PLUS, maar ging al snel na de verkiezingen zelfstandig verder.[16] D66 moet het ook met een Statenlid minder doen. In april 2021 ging een van de Statenleden voor zichzelf verder na frictie in de fractie.

Stand van zaken in Zuid-Holland:

• FvD van 11 naar 3 zetels
• Groep Otten 1 zetel, afgesplitst van FvD
• JA21 7 zetels, afgesplitst van FvD
• 50PLUS van 2 naar 0 zetels, gingen verder als GOUD
• D66 van 5 naar 4 zetels, het afgesplitste Statenlid ging verder als Groep van Rijnberk