Meer dan een decennium waren ze actief. Een tijd waarin zowel de politiek als de maatschappij haast onherkenbaar veranderde. Hoe kijken Bülent Isik, Wil Rombouts en Betty van der Ven terug op hun jaren in de gemeenteraad? Wat geven ze de nieuwe generatie mee? En zien we ze nog terug?
Politiek bedrijven is soms spuug van ontevreden mensen opvangen
Bülent Isik
Van 2010-2022 raadslid in Utrecht
Hoe staat de PvdA er in Utrecht voor?
Politiek bedrijven is soms spuug van ontevreden mensen opvangen
‘In voorgaande jaren waren veel kiezers boos op onze partij. Als we in gesprek gingen, werd ik soms bespuugd door woedende mensen. Het heeft me geleerd dat je in de politiek een groot incasseringsvermogen moet hebben.’
Dat klinkt niet best.
‘Nou, dit was jaren geleden. Inmiddels is het beter en hebben we een voorzichtige winst van één zetel geboekt. Maar we komen van heel ver. Toen ik begon gingen we van 14 naar negen zetels, nu hebben we er vier. Dus één zetel erbij is onvoldoende, zeker als je de afname van het aantal zetels bij concurrerende partijen ziet. Bij de volgende verkiezingen moeten we voor meer dan één zetel winst gaan, vind ik.’
Hoe kan je dat voor elkaar krijgen?
‘Politiek betekent meebewegen met de samenleving en dat lukt de gevestigde partijen onvoldoende. Dat moet anders. Het probleem is dat de meeste politici en bestuurders op elkaar lijken. Het stereotype bestuurder is iemand met een universitaire opleiding die ook rustig ergens anders wethouder kan zijn. Iemand die heel bewust bezig is met zijn of haar cv en zichzelf geslaagd vindt in het leven.’
Wat is daar mis mee?
‘Je ziet dat dat type bestuurder vaak met alle winden meewaait. Zij vinden het versterken van de eigen positie belangrijker dan het verbeteren van de positie van burgers of het ontbreekt ze aan moed om tegen de gevestigde orde in te gaan. Vaak hebben ze geen idee wat er daadwerkelijk speelt in de samenleving. Ze weten bijvoorbeeld niet wat er gebeurt achter de voordeur in achterstandswijken.’
Is dat alleen een lokaal probleem?
‘Nee, zeker niet. Ik zie het juist ook buiten de lokale politiek. Het is heel moeilijk om er tegenin te gaan. Kijk maar naar Pieter Omtzigt: hij heeft geprobeerd om het zieke systeem bloot te leggen, maar het heeft hem heel veel gekost. Het is tijd voor een andere politieke wind en dat betekent kiezen voor mensen, die niet vastgeroest zitten in het oude systeem.’
Wat voor type mensen zijn dat?
‘De mensen die zich écht willen inzetten voor een betere samenleving. Voor de PvdA betekent dat dat we de gok moeten wagen.’
Hoe bedoel je?
‘In de PvdA lijken we soms in een parallelle wereld te leven. We zijn vaak met zaken bezig die niet belangrijk zijn in de echte samenleving. Zijn we enorm naar binnen gericht en met ons zelf bezig, terwijl we de deuren langs moeten.’
Maar juist in Utrecht hebben jullie je als PvdA toch fel verzet tegen de woonplannen van het college?
‘Ja, we hebben ons met de inwoners met hand en tand verzet tegen die plannen. Maar veel effect heeft het niet gehad helaas.’
Waar ligt dat aan?
‘We denderen door in het zieke systeem. In plaats van te vragen “hoe nu verder” leggen we ons daarbij neer. We pakken niet door en gaan niet op zoek naar duurzame oplossingen. In Utrecht zag je dat terug in het woonbeleid. In plaats van durf legde het college zich neer bij de bestaande situatie en werden de verkeerde uitkomsten meteen genormaliseerd.’
Wat heeft het college dan verkeerd gedaan?
‘Ik vind dat het college nalatig is geweest. In plaats van de regie te pakken hebben ze gewoon laten gebeuren dat speculanten in de Merwedekanaalzone met de grondprijzen aan de haal gingen. Daardoor betalen de inwoners van Utrecht nu de prijs. Letterlijk, want de huizen zijn veel duurder, terwijl de speculanten tientallen miljoenen hebben verdiend.’
Hoe had het dan wel gemoeten?
‘Het erge is dat we het gewoon weten. In de raad hebben we het er vaak genoeg over gehad. In debatten, met moties en amendementen. Zelfs de erkenning dat het een probleem is. Maar daar bleef het bij. Wat er echt moet gebeuren, is dat de politiek weet dat zij de baas is in de stad en daarnaar handelt. Dus je niet meer laten overrulen door projectontwikkelaars en andere marktpartijen, maar zelf beleid maken en regels opstellen. Inzetten op sociale huurwoningen en geen zaken meer doen met projectontwikkelaars die enorme winsten boeken ten koste van onze inwoners. Dat lijkt me logisch.’
Lijkt?
‘Ja, want het heeft geen consequenties. Je kan fout op fout maken en toch blijven zitten. Het Utrechtse college lijkt wat dat betreft best wel op het kabinet Rutte. Voor ons als PvdA is dan de vraag wat we nu doen. Hoe kan je als politicus nog vertrouwen hebben in dat zieke systeem? En hoe geloofwaardig ben je als partij als je hierin meegaat en met dezelfde mensen gaat besturen, waar je de afgelopen jaren veel kritiek op hebt gehad?’
Had je er nog vier jaar aan vast willen plakken?
‘Nee. Na drie periodes is het ook goed om het stokje over te dragen. Ondanks alles kijk ik met voldoening terug. Er zijn ook veel dingen goed gegaan. Ik ben de PvdA dankbaar voor de mogelijkheden die ze mij hebben gegeven. Juist nu zijn de sociaal-democratische waarden belangrijk en nodig in onze samenleving. Als partij moeten we die waarden dus beschermen en daar wil ik graag een bijdrage aan blijven leveren. Om vooruit te kunnen moeten wij zelfreflectie toepassen. Wanneer we dat niet doen, creëren wij onze eigen stagnatie. Maar de combinatie van een nieuwe wind en onze waarden kan een grote kracht zijn!’
Zorg als raadslid dat je weet wat er leeft bij de mensen
Wil Rombouts
Van 2006-2022 raadslid in Bergeijk
Zijn er wel eens momenten geweest dat je dacht ‘en nu is het genoeg’?
‘Goh, dat is even graven. Als kleine partij in een verdere landelijke gemeente moet je je zegeningen tellen, dus heel vaak ben ik niet boos geweest. Eigenlijk maar één keer. Om een relatief onbetekenend onderwerp ook nog.’
Vertel.
‘Bergeijk ligt in een bosrijke omgeving en we hebben in onze gemeente best veel everzwijnen. Die kunnen veel schade aanbrengen. Daarom hadden we het voorstel gedaan om alle sportaccommodaties van een hek te voorzien. De wethouder verwees ons voorstel resoluut naar de prullenbak. Er zou geen gevaar zijn en bovendien was het niet aan de orde.’
Jammer, maar dat hoort toch bij de politiek?
‘Ja klopt. Jammer en weer door. Alleen gebeurde er dit keer iets geks. Bij de eerstvolgende vergadering kwam de grootste coalitiepartij ineens met een soortgelijk voorstel. Ik moest toen echt even op mijn tanden bijten. Vooral toen de wethouder aangaf het een prima voorstel te vinden. Die everzwijnen vormden inderdaad een groot risico!’
Bizar. Wat heb je toen gedaan?
‘Toen heb ik alle aanwezigen op het feit gewezen dat wij de voorgaande vergadering precies hetzelfde voorgesteld hadden. Gelukkig pikte de verslaggever van het Eindhovens Dagblad het goed op met een groot stuk in de krant. Maar toen was ik wel even boos ja.’
Maar over het algemeen was het dus niet vervelend. Waar ben je het meest trots op?
‘Dat met onze bijdrage Bergeijk een beetje socialer geworden is en een beetje meer leefbaar.’
Meer leefbaar?
‘Als PvdA hebben we ons hard gemaakt om een grote wijk uit de jaren vijftig (Jeruzalem) aan te pakken. Die wijk was echt aan het verpauperen. Maar ondanks dat we in de coalitie zaten, zei de verantwoordelijke wethouder dat er geen geld voor was. Toen zijn we zelf op zoek gegaan naar geld en is de wijk uiteindelijk via allerlei verschillende potjes helemaal opgeknapt.’
Is de politiek in Bergeijk de afgelopen zestien jaar veranderd?
‘Ik denk het wel. In Bergeijk gaat het soms toch niet om wie je bent, maar wie je kent. Zeker in de politiek. Inwoners stemmen trouw op het CDA en ik hoop dat dit een klein beetje minder geworden is door onze inbreng.’
De afdeling Bergeijk wil verjongen en is gaan samenwerken met GroenLinks. Wat vind je daarvan?
‘Ik was graag nog doorgegaan en kon me niet helemaal vinden in de verjonging. Twee raadsleden van de PvdA – waaronder ik – zijn op onverkiesbare plaatsen gezet. De vorige periode zijn wij samengegaan met GroenLinks. Bij het opstellen van de lijst voor de afgelopen verkiezingen is het rode een beetje op de tweede plaats gekomen. Dat is wel jammer.’
Wat wil je de nieuwe raadsleden meegeven?
‘Ik wil de nieuwe raadsleden meegeven dat ze trouw blijven aan hun principes en het partijprogramma, maar ook open staan voor argumenten van andersdenkenden. Lees niet alleen de stukken, maar zoek contact met burgers, bedrijven en verenigingen, zodat je weet wat er leeft bij de mensen. Het belangrijkste is dat je jezelf altijd blijft afvragen wat de gevolgen van een besluit zijn voor de burgers, bedrijven en verenigingen.’
Dat klinkt logisch, maar je wilt je ook goed inlezen toch?
‘Je kan jezelf op meerdere manieren informeren. Ik liep vaak het gemeentehuis binnen om even een kwartiertje te praten met de beleidsambtenaren of collegeleden. Dat gaf soms meer informatie dan hele dossiers uitpluizen.’
Hoe krijg je in de politiek dingen voor elkaar?
‘Houd het sportief. Ik was – als het moest – altijd hard op de inhoud, maar maakte het nooit persoonlijk. Sterker, als ik een scherpe aanvaring had met iemand, ging ik altijd na afloop met hem of haar een pintje drinken.’
Zijn er dingen die je met de kennis van nu anders had gedaan?
‘Niet echt eigenlijk. Ik heb altijd mijn gevoel gevolgd en was misschien niet altijd inhoudelijk het meest geïnformeerd, maar ik had een heel goed politiek gevoel en wist wat er leefde op straat. Daardoor had ik meestal wel door hoe de hazen zouden gaan lopen.’
‘Als een vis in het water’
Betty van der Ven
Van 2010-2022 raadslid in Heerenveen
Hoe was het om twaalf jaar raadslid te zijn?
‘Ik heb mij als een vis in het water gevoeld en kijk er met veel genoegen op terug. Het raadswerk betekende voor mij vooral tussen de mensen: op straat, maar ook bij veel maatschappelijke organisaties.’
Vooral buiten de raadszaal dus?
‘Ja, juist dat is voor mij de kern van het raadslidmaatschap. Je kunt geen goed raadslid zijn als je niet tussen de mensen staat. Alleen daar hoor je wat er speelt en hoe de inwoners denken over de politiek. Zonder die kennis kun je hun belangen niet vertegenwoordigen.’
Wat is daarbij belangrijk?
‘Dat er onderling vertrouwen is. Tussen mij als volksvertegenwoordiger en inwoner. Ik heb in de afgelopen twaalf jaar met veel mensen gesproken en ze het eerlijke verhaal verteld.’
Het eerlijke verhaal?
‘Ja, dat ik niet alles kan oplossen, maar wel een luisterend oor kan bieden. Ik heb in de loop van de jaren veel telefoontjes gekregen en heel veel kopjes koffie gedronken.’
Waar ben je het meest trots op?
‘Op de werkgroep laaggeletterdheid die ik samen met andere partijen heb opgericht. De gemeente heeft daar een aparte ambtenaar voor aangenomen, bij de sociale werkplaats Caparis helpt een professionele docent en in de bibliotheek is er iedere dinsdag en donderdag een docent aanwezig die laaggeletterden en inwoners met een buitenlandse achtergrond ondersteunt.
Om laaggeletterd te voorkomen is het belangrijk om zo vroeg mogelijk in te grijpen. Daarom ben ik heel trots op dat we in een aantal scholen met een Integraal Kindcentrum zijn gestart. Hierdoor kunnen kinderen al eerder naar de basisschool en worden achterstanden voorkomen.’
Heerenveen was en is best een rode gemeente. Hoe zie je dat verder terug?
‘In Heerenveen hebben we weer een AV Frieso (een uitgebreide collectieve ziektekostenregeling, red.) voor inwoners met een laag inkomen ingevoerd. En zelfs ook nog een Heerenveense Zorgverzekering voor minima tot 120% van het minimumloon.’
Wat wil je de nieuwe raadsleden meegeven?
‘Dat ze ook zo weinig mogelijk in het gemeentehuis zitten, maar op straat en bij maatschappelijke organisaties hun gezicht laten zien. Ik hoop dat ze met de burgers in gesprek gaan en vooral luisteren naar wat er speelt.
Als fractie kan je op locatie fractievergaderingen organiseren. Bewoners uitnodigen en met hen in gesprek gaan over alles wat er speelt. Op die manier geef je als fractie de inwoners een stem en komt er weer meer vertrouwen in de politiek.’
Bülent mag dan geen raadslid meer zijn, klaar met de politiek en de PvdA is hij nog niet. Hij gaat daarom graag het gesprek aan over hoe de PvdA er weer bovenop komt. Mailen kan via [email protected] en bellen op 0648502989.
Bijschrift afbeelding: Bülent aan het woord tijdens een raadsvergadering
Afbeelding: Remco Koers | ANP
