De gemeenteraadsverkiezingen zijn nog maar net achter de rug, of de Provinciale Statenverkiezingen staan al
weer voor de deur. Wat wordt de inzet? En onder welke vlag zal dat gebeuren?
Nog veel te doen het komende jaar
Stijn Smeulders
Gedeputeerde in Noord-Brabant
Nog veel te doen het komende jaar
De provincie heeft veel thema’s op de agenda die midden in de actualiteit staan. Waar geven jullie prioriteit aan?
‘Ik denk we hier in Brabant richting de komende verkiezingen drie punten hebben, die de prioriteit verdienen. Ten eerste: de economische ontwikkeling is hier enorm, met name in de Brainportregio. Dat straalt ook door naar Tilburg, Den Bosch en zelfs Breda. In de regio Eindhoven en Helmond moeten er door de economische boom enorm veel woningen bij komen.’
Echt?
‘Ja. Neem alleen ASML al. Die nemen jaarlijks 2500 nieuwe medewerkers in Brabant aan. Het gaat ontzettend hard hier, dus met name rondom wonen, voorzieningen en bereikbaarheid is hier heel veel te doen. We maken een internationale schaalsprong en dat vergt ook inzet van de provincie. De mainportfunctie moet verder versterkt worden.’
En verder?
‘De al genoemde wooncrisis speelt in heel Brabant. Ondanks dat we de afgelopen twee jaar een record aantal woningen hebben gebouwd, is er nog veel meer nodig. Tot slot, denk ik dat de energietransitie prioriteit is. Daarin hebben we vooral een ondersteunende rol richting de gemeenten.
Alles hangt met elkaar samen, ook de schaarser wordende ruimte en bijvoorbeeld de stikstofuitdagingen die met dit alles gepaard gaan. In Brabant lopen we bijna altijd tegen de enorme veehouderijsector aan.’
Worden het versterken van de mainportfunctie, het bouwen van woningen en de energietransitie ook de punten die gecommuniceerd worden straks in de campagne?
‘Zover zijn we nog nu nog niet, maar met name wonen en de stedelijke transformaties hebben enorme impact. Dus daar zullen we ons zeker op richten.’
Wie is ‘we’? Is dat de PvdA of zit er nog een samenwerking met GroenLinks aan te komen?
‘We zitten samen in de coalitie, maar verder gaat die samenwerking hier nog niet. Een nauwere samensmelting zit er de komende Statenverkiezingen echter nog niet in. Persoonlijk vind ik dat jammer.’
Hoe verklaar je dat?
‘De fracties zouden wat nauwer samen kunnen werken nog, maar er zijn vooral inhoudelijk nog wat verschillen. GroenLinks pakt vaak de lijn als het gaat om de natuur, terwijl de PvdA eerder naar mensen kijkt. Uiteraard wil je beiden benadrukken en probeer je te verbinden, maar uiteindelijk zitten er echt nog verschillen. GroenLinks zegt dan over het concept beleidskader natuur ‘Brabanders voor de Natuur’ en wij zeggen ‘Natuur voor de Brabanders’. Het is nét anders. Tenslotte is politiek mensenwerk: de persoonlijke klik moet er ook echt zijn.’
Wat wil je het komende jaar nog bereiken?
‘Ik ben pas een klein jaar gedeputeerde en werk nu aan twee grote beleidskaders in mijn eigen portefeuille. Cultuur, sport, vrije tijd en erfgoed als het ene blok én toekomstbestendig bestuur als ander blok. Daar ben ik heel druk mee, maar het zijn wel stukken die ver vooruit kijken. Het gaat om beleidskaders tot 2030, dat is natuurlijk redelijk abstract.
Ik wil daarom verder de wensen van Brabanders centraal stellen. Nu zie je dat vaak het aanbod leidend. Ook wil ik meer inzetten op actuele maatschappelijke vraagstukken. Bijvoorbeeld dat een theatergezelschap daar actief mee aan de slag gaat.’
Wil je zelf eigenlijk door in de komende periode?
‘Als gedeputeerde zou ik graag door willen, want ik ben pas kort bezig. Ik ben twee keer lijsttrekker geweest, díe ambitie heb ik niet per se meer. Het is ook wel goed voor de PvdA Brabant als daar wat vernieuwing in komt.’
‘Noem me maar een gruttosocialist’
Willem Minderhout
Statenlid in Zuid-Holland
Is op dit moment al duidelijk met welke punten de PvdA de Statenverkiezingen in gaat?
‘Het belangrijkste is volgens mij de volkshuisvesting. Onze gedeputeerde Anne Koning heeft de afgelopen periode geprobeerd dat wat dwingender op te zetten: echt een inzet op betaalbare woningen. Maar dat probleem is natuurlijk niet volgend jaar opgelost, dus ook richting en na de verkiezingen zal dat bovenaan de lijst blijven staan.’
Wat staat nog meer hoog op het lijstje in Zuid-Holland?
‘De energietransitie in combinatie met natuur en milieu zijn ook erg belangrijk. Dat draait dan om de stikstofdiscussie natuurlijk, maar ook bijvoorbeeld om natuurinclusieve landbouw. We moeten boeren een biologisch perspectief bieden.’
Dat is nou niet een typisch PvdA-standpunt: verwacht je daar stemmen mee te trekken?
‘Ik vind natuur, biodiversiteit en klimaatbestendigheid belangrijk. Ik ben niet alleen voor het beschermen van de zwakkeren, maar ook van de grutto. Noem me maar een gruttosocialist.’
Welke mate van samenwerking verwacht je met GroenLinks?
‘Ik ben zelf niet van de school die vindt dat je alles samen moet doen. Maar in de Staten zit er maar weinig licht tussen ons. We kunnen goed samenwerken. De gewestelijke vergadering heeft echter besloten dat we gewoon onafhankelijk de verkiezingen in gaan. Ik verwacht dat het daarna het net zo gaat als nu. Ze zijn gewoon een heel goede bondgenoot.’
Was dat een hele principiële beslissing op de gewestelijke vergadering?
‘Het leek gewoon niet een goed moment om er nu veel energie in te steken: er is nog weinig echt uitgewerkt over al dan niet fuseren. De aandacht en focus lag op andere zaken. Ook vanuit GroenLinks was er bijvoorbeeld geen beweging naar ons. Het was dus ook gewoon niet aan de orde. Misschien komt het wel, maar zoiets moet je niet forceren.’
Waar ben je zelf het meest trots op tot nu toe?
‘Veel provinciale politiek bestaat uit nogal abstracte processen. Waar ik energie uithaal is als ik zo af en toe zichtbare resultaten kan behalen. Zo heb ik er mede voor gezorgd dat er weer schot zit in de aanleg van een geluidsscherm langs een provinciale weg in Bleiswijk en wordt er waarschijnlijk toch een alternatieve voetgangersverbinding gemaakt onder het spoor in Driebruggen waar onlangs een onbewaakte spoorweg is gesloten.’
En wat moet er nog gebeuren?
‘Waar we onder meer mee worstelen, is de enorme behoefte aan recreatiegroen in onze provincie. De komende jaren is het een grote uitdaging voor de provincie om genoeg recreatiegroen te creëren en tevens de kwaliteit van de natuur in Zuid-Holland te versterken. Ruimte is immers schaars.’
Wil je door in een komende periode?
‘Ik ben wel geneigd me weer verkiesbaar te stellen. Het is natuurlijk altijd afwachten of de partij je nog wil hebben, maar ik denk het wel.’
Successen voor de PvdA in een rechtse provincie
Lianne Schuuring
Statenlid in Limburg
Zijn jullie al bezig met de verkiezingen?
‘Ja, wel pas net en vooral om het proces alvast in te richten. Het concrete campagne voeren begint na de zomer.’
Is al wel duidelijk welke onderwerpen de boventoon zullen voeren?
‘Nog niet officieel, maar het lijkt er toch wel op dat veel onderwerpen die bij de gemeenteraadsverkiezingen belangrijk waren dat ook voor ons zijn: wonen, duurzaamheid en de energietransitie.’
En landelijk?
‘We moeten inderdaad ook nog kijken naar de Eerste Kamer. Niet dat we dat in onze campagne verwerken, maar landelijk speelt dat in de media vaak wel een rol en is van invloed op de stem van sommige kiezers.’
Heb je de indruk dat er meer urgente onderwerpen zijn dan bij eerdere Statenverkiezingen?
‘Zo voelt het wel een beetje. Er zijn grote transities: die én over een langere periode lopen én urgent zijn. Wij hebben in Limburg dit jaar ook nog veel grote dossiers op de agenda staan, zoals de toekomst van Maastricht Aachen Airport en een nieuwe omgevingsverordening. Vaak gaat het laatste jaar vooral over uitvoering. Dat is nu anders.’
Waar heb je in Limburg de afgelopen periode het meeste in kunnen betekenen?
‘Mijn portefeuilles zijn ruimtelijke ordening, landbouw en natuur. Dat is nog best lastig in een erg rechtse provincie. Maar desondanks komt er dankzij ons strenger beleid voor al die logistieke dozen die overal in het landschap verschijnen en hebben we een apart programma voor landschapsbescherming weten te realiseren.’
Wat wil je de komende tijd nog bereiken?
‘Onder meer het Limburgse heuvelland beter beschermen tegen overstromingen, het natuurbeleid en de stikstofaanpak staan nog op de agenda. Een van onze speerpunten is daarbij dat we niet alleen de belangen van bedrijven willen meewegen, zoals nu vaak gebeurt, maar ook omwonenden nadrukkelijker aan het woord willen laten.’
Werkt de PvdA in Limburg samen met GroenLinks?
‘Inhoudelijk vaak, zeker. Het is toch een soort natuurlijke bondgenoot. Maar we zitten niet met de fracties bij elkaar of zo. In Limburg zijn aardig wat gemeenten waar in progressieve combinaties wordt samengewerkt. Maar op provinciaal niveau is de samenwerking nog niet op een dusdanig niveau dat het een logische stap zou zijn.’
Waarom niet?
‘Er was geen negatieve reden, zoals zetelverlies, om het te doen en ook de positieve druk ontbrak. Het hele idee van een eventuele samensmelting is dus gewoon niet aan de orde.’
Wil je zelf door in de volgende periode?
‘Ja. Ik ben eind 2019 geïnstalleerd als Statenlid. Vlak daarna begon de coronacrisis en ik heb eigenlijk pas het laatste half jaar het idee dat ik er inhoudelijk ook een beetje lekker in zit. Ik zou het dus heel leuk vinden om me nog een periode in te kunnen zetten.’
Op zaterdag 21 mei organiseert het CLB de inspiratiedag voor de verkiezingsprogramma’s van de Staten en de waterschapsverkiezingen. Het idee is om die dag zoveel mogelijk sociaal-democratische plannen voor het middenbestuur te verzamelen. Heb je ideeën die je graag wil delen? Geef je dan op via deze link.
Afbeelding: Erald van der Aa | ANP
