De Haagse beleidsmolen is vaak genoeg ondoorgrondelijk. De waan van de dag krijgt meteen aandacht, terwijl zaken die minstens even urgent zijn onverklaarbaar lang blijven liggen. Al jaren is iedereen het erover eens dat de paragraaf zedendelicten een update verdient en slachtoffers van verkrachting beter beschermd moeten worden. Toch ligt er nu pas een wetsvoorstel van het kabinet. Dat en de belabberde bestaanszekerheid van de eilandbewoners overzee komen aan bod in deze Uit de Kamer van senior beleidsmedewerker Ton Langenhuyzen.
Update paragraaf zedendelicten
De wet seksuele misdrijven stond al jaren geleden al jaren op de rol, maar is nu eindelijk naar de Tweede Kamer gestuurd. Met het wetsvoorstel moet de verouderde paragraaf van zedendelicten uit het wetboek van strafrecht weer up-to-date worden. Dat gebeurt door bestaande wetsartikelen te herschrijven en door nieuwe strafbare feiten toe te voegen.
Twee onderwerpen springen bij woordvoerder Songül Mutluer in het oog. Het eerste is de aanpassing van het misdrijf verkrachting. Volgens de oude definitie is het pas strafbaar als het slachtoffer kan aantonen dat het onder dwang seksuele handelingen heeft moeten ondergaan. In de nieuwe definitie wordt dit omgedraaid: de bewijslast komt bij de dader te liggen.
Daarom moet iemand die seks met een ander wil hebben, er eerst zeker van zijn dat de ander dat ook wil. Iemand, die onvrijwillig seksuele handelingen moet ondergaan is slachtoffer van verkrachting of aanranding. Seks tegen de wil wordt gezien als verkrachting, ook al kan expliciete dwang niet worden aangetoond.
Het wetsvoorstel uit 2017 wordt nu pas doorgevoerd
Een ander nieuw punt is de strafbaarheid van seksuele intimidatie, zowel op straat als online. Over straatintimidatie heeft toenmalig Kamerlid Ahmed Marcouch al in 2017 een wetsvoorstel ingediend. De behandeling van deze wet is ondanks de inzet van onder andere Lodewijk Asscher in afwachting van de regering al die tijd stil blijven liggen.
Ruim vijf jaar verder lijkt dat regeringsvoorstel op de wet van Marcouch. In het voorstel van minister Yesilgöz wordt ook nog seksuele intimidatie via social media en andere onlinekanalen toegevoegd. Mocht het wetsvoorstel in werking treden (de minister heeft het pas over 2024) dan biedt dat meer handvatten voor gemeenten om in hun APV’s ook verbodsbepalingen op te nemen.
Dergelijke verbodsbepalingen hielden bij gebrek aan een wettelijke basis tot nu toe namelijk geen stand bij de rechter. Of lokale ‘digitale gebiedsverboden’ ook mogelijk worden is nog niet duidelijk. De antwoorden op de vragen van Mutluer moeten nog komen.
Bestaanszekerheid BES-eilanden onder druk
Na de bespreking van de Miljoenennota en de overkoepelende plannen van de regering een voor een de begrotingen per departement besproken. Dit jaar gaat dat wat anders dan normaal. De PvdA en GroenLinks voeren niet meer bij alle begrotingsbehandelingen zelf het woord. Bij bijvoorbeeld Justitie en Veiligheid zal de PvdA namens GroenLinks spreken en bij de begroting van Binnenlandse Zaken sprak GroenLinks namens ons.
Alleen bij Koninkrijksrelaties (de K van BZK) voerde Attje Kuiken wel zelf het woord. Zij richtte zich vrijwel volledig op het thema bestaanszekerheid. Terwijl die in Nederland al onder druk staat, zijn de problemen in het Caribisch deel van het Koninkrijk zo mogelijk nog groter. De eilanden kenden altijd al een veel lager welvaartsniveau dan Europees Nederland. Bovendien treffen natuurrampen als orkanen en overstromingen en de coronacrisis de eilanden ook nog onevenredig zwaar.
De armoede op vakantieparadijs Bonaire is meer dan schrijnend
Het is niet zo dat er niets gebeurd is om de bestaanszekerheid te verbeteren: de kinderbijslag en minimumloon op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba (de BES-eilanden) werden al eerder verhoogd. En met een tegemoetkoming voor de gestegen energiekosten is geprobeerd de koopkracht op peil te houden.
Toch leeft de helft van de bevolking op de BES-eilanden in armoede, omdat het minimumloon en de uitkeringen te laag zijn en de prijzen te hoog. Ondanks dat al in 2019 een sociaal minimum als ‘ijkpunt’ is vastgesteld, blijft dat minimum voor te veel inwoners van Caribisch Nederland nog buiten bereik. De armoede op een vakantieparadijs als Bonaire is daardoor schrijnend.
Kuiken hamerde erop dat dat dat sociaal minimum gegarandeerd moet worden en niet alleen maar een stip op de horizon mag blijven. Het gaat er om dat de armoede wordt opgelost. In reactie hierop liet staatssecretaris Van Huffelen, verantwoordelijk voor Koninkrijksrelaties, ook namens minister Schouten van Armoedebeleid weten dat zij ‘de ambitie hebben om in 2024 een sociaal minimum vast te stellen.’ Dat wil zeggen dat de bewindspersonen twee jaar eerder het inmiddels achterhaalde sociaal minimum uit 2019 gaan herijken. Met extra budget moet het sociaal minimum nu voor meer eilandbewoners in bereik komen.
Afbeelding: Sabine Joosten | ANP
Contactgegevens:
T: 070-3182792
E: [email protected]
