Op de dag dat Sigrid Kaag overstag ging en de wereld vertelde te gaan onderhandelen met de VVD, het CDA en de CU, werd de voorzitter van de Coöperatie Laatste Wil in het gevang gezet en leek het er even op dat ik lid was van een criminele organisatie.
Hoe vreemd kan het zijn en hoe vervreemdend is de Haagse politiek? Na maanden het land in gijzeling te hebben gehouden, toch verder gaan met je oude broeders. Broeders die geen van alle te vertrouwen zijn. Of het nu gaat om het slechte geheugen van Rutte, of het ontwijken van onze belastingen door Hoekstra. Als ‘gewone’ mensen een selectief geheugen hebben, is er geen straf te hoog en is de overheid in staat hun leven voorgoed te ruïneren. En deze Haagse mensen komen er met een halfbakken excuus mee weg en gaan verder met het land ‘besturen’, al kan je inmiddels misschien beter spreken van ‘niet-besturen’.
Als onze ministers en staatssecretarissen geen goed afgesteld moreel kompas hebben, overdrijving tot hun standaard hebben gemaakt (zoals Broekers-Knol), de laatste vier jaar hebben nagelaten om zaken aan te pakken (bijna alle bewindspersonen), dan vervreemden zij zich van de kiezer. En als het voornaamste doel van een regeerakkoord lijkt te worden dat het beknopt moet zijn, dan vrees ik het ergste voor de aanpak van de woningnood, de stikstofcrisis, of de bekostiging van de jeugdzorg.
Ook het steeds maar weer herhalen dat het beknopt moet zijn, werkt vervreemdend. Gaat het daadwerkelijk om de vraag hoe de Kamer in positie kan komen? Brengt het de oplossing voor de opgaven waar we voor staan dichterbij? Of is het een antwoord op de vraag hoe deze vier partijen weer vier jaar kunnen regeren zonder knopen door te hakken? In dat geval kan de voorzitter van de Laatste Wil zijn borst maar beter nat maken.
Gelukkig heeft het demissionaire kabinet altijd nog de mogelijkheid om de ‘schuld’ bij een andere overheid neer te leggen. Ondanks dat gemeenten al jaren aangeven dat het water hen sinds de decentralisaties aan de lippen staat, ‘helpt’ dit demissionaire kabinet alleen met lapmiddelen in de vorm van incidenteel geld.
Deze week was er weer zo’n grapje vanuit Den Haag. De afspraak is, dat als het Rijk extra uitgaven doet, dit ook leidt tot meer geld voor de gemeenten en provincies. Trap op trap af. Andersom is het ook het geval: wanneer het Rijk bezuinigt, krijgen gemeenten en provincies minder. Na vier jaar niets doen, lijkt Hoekstra nu heel ruimhartig. Er komt extra geld voor wonen, lerarensalarissen en veiligheid. Uitonderhandeld met de Kamer tijdens de Algemene Beschouwingen. Mooi nieuws, zou je zeggen. Maar er is een addertje onder het gras. Hoekstra, die nota bene demissionair is, heeft namelijk eenzijdig besloten om deze extra uitgaven niet mee te nemen in het trap op trap af-idee. Ondanks alle afspraken vindt hij dat ‘daar in breder perspectief’ nog maar eens goed naar moet worden gekeken.
Het is tekenend voor hoe er vanuit Den Haag wordt gekeken naar de lagere overheden. Die hoef je niet serieus te nemen. Net zo min als je dat hoeft te doen met de Groningers. ‘We gaan doen wat nodig is,’ zegt Hoekstra om te voorkomen, dat veel mensen door de exploderende gasprijzen hun energierekening niet meer kunnen betalen. Collega-minister Blok liet eerder al doorschemeren, dat als het echt nodig is en het gas zo duur blijft, de gaskraan in Groningen toch weer gewoon opengedraaid kan worden. Tekenend voor de totale mensvreemdheid van deze regering. Er staat ons nog veel te wachten de komende vier jaar.
Afbeelding: Robin Utrecht | ANP
