Het kan niemand zijn ontgaan. Er komt geen landbouwakkoord. Ondanks de bezwerende formules van Adema en de emoties, waarmee deze werden geuit is het overleg geklapt. Sjaak van der Tak haalde de stekker eruit. Kortom meer dan voldoende stof voor een verhit Kamerdebat, dat zich afgelopen donderdag voltrok.
Ondertussen stoomden de boeren – bijna als vanouds – op naar Den Haag voor een protestactie van de Farmers Defence Force. Al viel het deze keer wel tegen met de opkomst: tractoren werden weliswaar tegengehouden, maar de meeste boeren bleven gewoon op hun land. Misschien ook wel omdat ze bang zijn geworden voor FdF-leider Mark van den Oever, wiens bedreigingen steeds verder gaan en door niets of niemand te stoppen lijkt. Het blijft gissen naar de reden waarom deze man na alle opruiende taal en bedreigingen aan het adres van politici, die niet precies doen wat hij wil, nog niet van zijn bed is gelicht. Voor Caroline was het in ieder geval voldoende om het Malieveld te mijden en zich te concentreren op het Kamerdebat.
Voor een eenvoudig mens is het allemaal nauwelijks meer te volgen. Het debat al helemaal niet. Letterlijk: de stukken zijn er niet op tijd, althans niet compleet. Dat is het secretariaat niet gelukt, excuseert minister Adema zich. Het ordevoorstel om het debat dan maar uit te stellen, haalt het niet waarop Van der Plas er hoogstpersoonlijk voor zorgt dat een ‘cruciaal document’ wordt gekopieerd en uitgedeeld. Een cruciaal document opgesteld door de LTO, de club van Sjaak, die het overleg over het akkoord heeft opgeblazen.
Het debat schiet vervolgens alle kanten op met veel oordelen over en verwijten naar elkaar. Van der Plas spreekt over gemene spinning over de LTO, oplichterij en de fabeltjes van Van Haga. FvD maakt het zoals gebruikelijk erg bont door een vraag in te leiden met ‘stel u zou hier de dictator zijn’ en Bergkamp corrigeert deze bijdrage maar halfbakken: dictator moet minister-president zijn, maar gaat u vooral verder. D66 verwijt GroenLinks op haar beurt aan de leiband van de BBB in de provincie te lopen. Wat vooral heel veel zegt over de zuurheid van D66 die zich op Utrecht en Noord-Brabant na in alle provincies buitenspel heeft gezet.
De prijs voor de meeste dooddoeners gaat echter naar het CDA. Het klappen van het akkoord is geen punt, maar een komma. Het CDA houdt iedereen al een hele poos in de tang. 2030 is niet meer het doel, maar wat dan wel weten ze zelf ook niet zo goed. Ja, behalve dan dat je de goede stukken van het landbouwakkoord niet zo maar in de prullenmand moet gooien. Maar ja, wat er dan precies zo goed is aan het akkoord, wordt niet helder.
De gedeelde noemer is wel het idee dat de boer slachtoffer is van een systeem dat niet deugt. Slachtoffer van de onbetrouwbare overheid, van onduidelijke en ontbrekende regels, en van een akkoord dat te vaag, de duur en te fraudegevoelig is. Het is allemaal niet eerlijk naar de boeren. Boeren moet meer perspectief en vertrouwen worden geboden.
Ondanks alle woorden, verwijten en hoge tonen maakt het allemaal niet veel indruk. De CU zoekt de oplossing nog in verbondenheid. En waar kan die beter gevonden worden dan in de polder? Maar ja, dat dachten de twee CU-voorgangers van Adema ook. Na het mislukken van het landbouwakkoord ligt de sleutel nu toch echt bij het kabinet. Adema gaat broeden op het kabinetsplan en laat zich daarbij inspireren door het landbouwakkoord. Of je daarop kunt vertrouwen? Tot nu toe is daar weinig reden voor. Een plan B is er niet. Maar goed, de kip Adema gaat weer broeden en die mag je nooit storen. Gelukkig breekt de vakantieperiode aan en hebben de meeste boeren hun handen vol aan de oogst.
Afbeelding: Robin Utrecht | ANP
