Het Haagse kandidaat-raadslid Wimar Bolhuis schreef een opinieartikel in de Volkskrant. De bestuurskundige stelt daarin dat ‘er in Nederland een grote sociaal voelende middenklasse bestaat, die afgehaakt is. Gewone mensen die solidair willen zijn met mensen die pech hebben. Alleen: hun solidariteit kent grenzen. Want solidariteit kost belastinggeld en in ruil vraagt men bescherming van economisch en cultureel groepsbelang.’
Bolhuis stelt dat de PvdA er onvoldoende in is geslaagd om dat laatste te bewerkstelligen. ‘De sociale middenklasse voelt dat er culturele grenzen worden overschreden en dat er weinig wederkerigheid is. De bereidheid tot solidariteit daalt.’ Een groeiend gedeelte van de middenklasse stemt daarom eerder op rechtse partijen dan op klassiek links. Om die groep terug te winnen moeten we volgens Bolhuis ‘de vrijheden van Nederlanders’ beschermen en ‘culturele grenzen’ stellen.
Grote vraag is natuurlijk: snijdt zijn analyse hout? Daarom ditmaal de stelling: De PvdA heeft inderdaad een blinde vlek voor migratie en integratie en kan alleen maar terugkomen als zij ook daar een overtuigend antwoord op heeft.
‘De basis blijft solidariteit’
Mohammed Chahim
Fractievoorzitter in Helmond
‘Sinds de notitie Verdeeld verleden, Gedeelde Toekomst probeert de PvdA een (rechtser) antwoord te bedenken op migratie en integratie. Een deel van de partij denkt het antwoord te vinden door nog meer te wijzen op ‘onze’ cultuur en identiteit: een soort links nationalisme. Behalve dat dit niet heel origineel is, lijkt me dit een veel te simpele oplossing die de PvdA niet zal doen terugkomen. Het merk PvdA heeft veel waarde verloren, dit veranderen zal niet makkelijk gaan. Maar de basis hiervoor blijft solidariteit en een eerlijke verdeling van kapitaal en macht.’
De voorgestelde keuze is een schijntegenstelling
Mikal Tseggai
Raadslid in Den Haag
‘De diagnose van Wimar is dat de PvdA niet iedereen tevreden kan stellen. Ja, we zijn een brede volkspartij, maar op het gebied van migratie en integratie zijn de verschillen te groot en moeten we een keuze maken. Zijn oplossing is een conservatievere blik op de multiculturele samenleving waarbij we het comfort van de blanke middenklasse voorop stellen en de integratie van de al dan niet nieuwe Nederlanders naar het tweede plan verwijzen. Ik ben het daar sterk mee oneens. Op dat moment zouden we verloochenen waar de PvdA voor staat.
De door Wimar voorgestelde keuze tussen sociaal-economische en sociaal-culturele onderwerpen is bovendien een schijntegenstelling. De problemen zijn met elkaar verbonden. Het antwoord is dus niet een conservatiever verhaal op het sociaal-culturele terrein, maar een eerlijk, realistisch en vooral progressief verhaal op beide vlakken.’
‘Bestaanszekerheid gaat over meer dan inkomen, dat is duidelijk’
Anita Louwes
Raadslid in Emmen
‘Bestaanszekerheid gaat over meer dan inkomen, dat is duidelijk. Met het gevoel dat zekerheden onder druk komen te staan, neemt ook de bereidheid tot solidariteit af. En dan val je terug op andere zaken als je wijk en gedeelde normen en waarden. Dat betekent dat we goed na moeten denken over het vangnet dat we bieden. Bij dat nadenken hoort zeker ook een antwoord op de vraag wat we van mensen verwachten in ruil voor dat vangnet. Hoe kan iedereen op een goede manier een bijdrage leveren aan de samenleving? Zodra we die vraag beantwoord hebben, komt die solidariteit wel weer terug.’
Het probleem ligt elders
René Zonnebeld
Raadslid in Alblasserdam
‘We zijn inderdaad de middenklasse kwijtgeraakt, zoals Bolhuis zegt. Ook het ontbreken van solidariteit bij mensen herken ik. Maar ik vind wel dat we als partij het gesprek aan moeten blijven gaan. Met iedereen, van welke afkomst, cultuur, klasse of stand dan ook. En niet alleen tijdens campagnetijd, maar altijd.
Het probleem is volgens mij veel meer dat de burger zich niet meer vertegenwoordigd voelt door de raad in het algemeen en de PvdA in het bijzonder. Dat zie je ook aan de lage opkomstcijfers bij de afgelopen verkiezingen. De vraag is dus: hoe kunnen we het vertrouwen onder de bevolking terugwinnen?
In dat kader wil ik de zienswijze van cultuurhistoricus David van Reybrouck naar voren halen: “Uit beduchtzaamheid voor het populisme stigmatiseren wij een groot deel van de burgerbevolking. Daarmee oogst je juist wat je zegt te bestrijden. Zo heeft de AfD zich de afgelopen periode kunnen ontwikkelen van een eurosceptische partij tot de rechts radicale partij die ze nu is. Elke stap in die richting was mede het gevolg van hysterische reacties vanaf de overkant. De burgerbevolking heeft stemrecht, maar verlangt immers naar meer spreekrecht.” Daar ligt volgens mij het antwoord. Om het vertrouwen van de burger te herwinnen, moeten we de burger vertrouwen en meer inspraak geven. We zouden dat nog meer moeten faciliteren en begeleiden.’
Afbeelding: David Rozing | Hollandse Hoogte
