Dat je in een door rechts gedomineerde raad toch nog ambitieus sociaal beleid kan realiseren, bewijst Nadir Baali in het Brabantse Steenbergen. Daar valt op initiatief van de PvdA-eenmansfractie binnenkort bij ieder huishouden een hulpboekje voor armoederegelingen op de mat.
Waarom heb je hier zo op aangedrongen?
‘Op zich zijn er genoeg armoederegelingen, maar het grote probleem is dat ze gewoon niet bekend zijn. Onze gemeente deed niet genoeg om de regelingen beter onder de aandacht te brengen. Het gevolg is dat de regelingen chronisch onderbenut worden. We hebben als gemeente redelijk in beeld hoeveel mensen met een inkomen van 100 tot 120% van het sociaal minimum in aanmerking komen. Daarvan maakt slechts 1/7 gebruik van de hulp. Veel te weinig natuurlijk.’
Hoe denk je dat een ‘ouderwets’ boekje kan helpen om de bekendheid te vergroten?
‘Je moet de kracht van een fysiek voorwerp niet onderschatten. Het valt bij iedereen op de deurmat. Je kan er niet omheen. Bij ieder huishouden en eigenlijk gewoon jaarlijks, zodat niet alleen de mensen die in de problemen zitten, maar ook de mensen die in de problemen dreigen te komen, vroegtijdig geholpen kunnen worden. Met dat idee van preventie in het achterhoofd hebben we het boekje ontwikkeld.’
Maar is dat niet een beetje schieten met een schot hagel?
‘Nou, dat vind ik niet. Je moet overal de bewustwording vergroten, zodat het taboe verdwijnt. Het is nu iets waar je niet over praat en waar mensen zich voor schamen. Dat moet eraf. Dat lukt alleen als iedere Steenberger weet wat er speelt. Daarnaast hebben we als gemeente niet iedereen in beeld. Werkende armen of zelfstandigen die meer kosten maken dan inkomsten hebben, bijvoorbeeld. Ook zij kunnen gebruik maken van de regelingen, maar weten dat nu vaak niet.’
Je zegt dat schaamte een groot probleem is. Hoe helpt een boekje daarbij?
‘Met dit boekje maak je het nog wat laagdrempeliger. Je hoeft niet naar het gemeenteloket om te vragen of je ergens recht op hebt, maar kan het direct in het boekje lezen. Je kan dus gerichter om hulp vragen: “Jullie hebben deze regelingen, daar wil ik gebruik van maken.”’
En toch blijft de vraag of een goed vindbare website in deze tijd niet logischer is.
‘Natuurlijk is een website onmisbaar. Maar op die van de gemeente staan ook andere belangrijke zaken, waardoor de regelingen automatisch minder goed vindbaar zijn. En die van de maatschappelijke instellingen zijn weliswaar goed, maar slecht te googelen. Wie op het internet gaat zoeken, raakt al snel het overzicht kwijt. Er zijn zoveel instanties en regelingen: juist daarom is het zo belangrijk dat het thematisch in één compact boekje op een rij staat. Niet alleen de gemeentelijke regelingen, maar ook schuldhulp en thuiszorg. Het staat er allemaal in. In eenvoudige taal opgesteld, zodat iedereen het begrijpt. Daar hebben we speciaal opgelet.’
Een mooi opgemaakt boek dat huis aan huis wordt verspreid, is dat niet heel duur?
‘Het grappige is: het is spotgoedkoop. Het kost ongeveer € 5000 en dan heb je de opmaak, redactie, drukken en verspreiden al. Ideaal eigenlijk.’
Oké helder. Dan naar de Steenbergse armoederegelingen: vind je die ruimhartig genoeg?
‘Steenbergen is ten opzichte van andere gemeenten bovengemiddeld sociaal, maar het mag wat mij betreft altijd ruimhartiger. Sommige regelingen moeten nog verhoogd worden richting de 120% en voor anderen zou je zelfs kunnen denken aan 130%.
Maar daarmee ben je er nog niet: een ander groot probleem is de groep, die ook met armoederegelingen tot 140% van het sociaal minimum nog niet in aanmerking zal komen voor hulp, terwijl ze het wel zwaar hebben. Je moet dan denken aan mensen die weliswaar een hoger inkomen hebben, maar ook veel vaste uitgaven of schulden hebben, zodat hun besteedbaar inkomen heel laag is. Daarvoor is maatwerk nodig. Het mooie van het boekje is dat we daar aandacht voor hebben. Hulp bij het financiële huishouden bijvoorbeeld.’
Wanneer vind je het een succes?
‘Heel simpel. Als er ook maar één gezin door het hulpboekje de weg naar de gemeente of andere hulp vindt, ben ik blij. Je moet er echt met de menselijke maat naar kijken, vind ik. Dat een alleenstaande ouder behoed wordt voor een schuldhulptraject doordat die op tijd hulp zoekt en krijgt, is toch prachtig? Maar als je het in cijfers wil uitdrukken: wanneer meer mensen dan de 1/7de van nu gebruik gaan maken van de armoederegeling ben ik tevreden.’
Steenbergen staat nu niet echt bekend als een hele linkse gemeente. Hoe krijg je dit soort sociale zaken dan toch vooral elkaar?
‘Naast de menselijke kant zijn er ook de maatschappelijke kosten. Als je er op tijd bij bent, scheelt het de gemeente heel veel geld. Een problematische schuld van € 42.000 kost de maatschappij over een periode van 10 jaar € 100.000. Ons boekje kost in totaal een twintigste van dat bedrag, dus tel uit je winst. Dat landt ook bij partijen die anders tegen de menselijke kant van het verhaal kijken.
Bovendien ben ik echt bij de feiten gebleven en heb ik vanaf het begin de samenwerking met andere partijen gezocht. Niet meteen door er met een scherp geformuleerde motie met een gestrekt been in te vliegen, maar door aan andere partijen inbreng voor een initiatiefvoorstel te vragen. Die aanpak wordt gewaardeerd. Op één partij na kreeg mijn initiatiefvoorstel steun.’
Wil jij ook aan de slag met een hulpboekje voor armoederegelingen? Het initiatiefvoorstel van Nadir vind je hieronder en in onze motiebank.
Bijschrift afbeelding: Nadir biedt het eerste exemplaar van het hulpboekje aan
Afbeelding: Steenbergse Courant
