Dat ziekenhuisbezoekers fors moeten betalen voor een parkeerplaats is, alle argumenten ten spijt, immoreel. Daarom wilden Julian Bushoff en Habtamu de Hoop weten wat de regering gaat doen om gratis parkeren voor ziekenhuisbezoek terug te laten keren. Dat bericht senior beleidsmedewerker Ton Langenhuyzen uit de Tweede Kamer. En hij signaleert dat Glimina Chakor zich gaat uitspreken voor het bindend correctief referendum. Hoe zat het daar ook alweer mee?
Eerst over het parkeren bij ziekenhuizen. Bij nog meer zeven van de 105 ziekenhuizen in Nederland is het gratis parkeren. Vooral bij ziekenhuizen in de Randstad levert dit forse parkeerkosten voor bezoekers, inclusief patiënten, op.
Nu zijn er wel goede argumenten om dit parkeren niet gratis aan te bieden. Zo kan betaald parkeren het gebruik van het openbaar vervoer stimuleren. Betaald parkeren kan ook voorkomen dat winkelend publiek dat niets in het ziekenhuis heeft te zoeken, profiteert van de gratis parkeerplaatsen. Maar hoe geldig deze argumenten ook lijken, het neemt niet weg dat mensen die voor behandeling dan wel bezoek naar het ziekenhuis moeten, fors op kosten worden gejaagd. Reden genoeg voor Julian Bushoff en Habtamu de Hoop om vragen te stellen aan de minister van VWS.
Ziekenvervoer
Net als de Kamerleden vindt de minister dat ziekenhuizen voor alle mensen goed bereikbaar moeten zijn. En ja: ook zij snapt dat hoge parkeerkosten voor patiënten en bezoekers niet prettig zijn. Maar verder wijst de bewindspersoon erop dat ziekenhuizen en gemeenten verantwoordelijkheid zijn voor het parkeerbeleid- en tarieven. Die moeten de parkeerders wijzen op eventuele kortingsmogelijkheden bij veelvuldig en langdurig verblijf. Daarnaast wijst de minister op het bestaan van ziekenvervoer voor specifieke groepen patiënten.
Bushoff en De Hoop hebben aangekaart dat ziekenhuizen het parkeren uitbesteden aan commerciële partijen die parkeren als verdienmodel hebben. De minister is van mening dat buitensporige winsten bij ziekenhuisparkeerplaatsen onwenselijk zijn, maar dat daaraan niets is te doen. De vragenstellers brengen daar tegenin dat er uitrijkaarten bestaan. Een ziekenhuis kan haar bezoekers zo’n kaart aanbieden om te voorkomen dat winkelend publiek gratis parkeert op het ziekenhuisterrein. Maar dat is de verantwoordelijkheid en keuze van de individuele ziekenhuizen, antwoordt de minister. Zij gaat niet verder dan dat zij het onderwerp onder de aandacht wil brengen van de brancheorganisaties van ziekenhuizen, zorgverzekeraars en de ov-bedrijven.
Moeten wij maar hopen dat ziekenhuizen daarna toegankelijker worden voor bezoekers die met de auto (moeten) komen.
Het correctief referendum
De GroenLinks-PvdA-fractie zal zich bij monde van de woordvoerder Glimina Chakor in de Tweede Kamer uitspreken als voorstander van het bindend correctief referendum.
Om kiezers direct invloed te geven op wetgeving hadden we eerder het raadgevend referendum als instrument in de wet: als er 300.000 handtekeningen waren ingezameld, konden kiezers zich uitspreken over een aangenomen wet. Het raadgevend referendum was oorspronkelijk een initiatief van PvdA, GroenLinks en D66 uit 2005. Tien jaar later was er een meerderheid voor.
Na het eerste referendum over de associatieovereenkomst met Oekraïne in 2015 wordt het raadgevend referendum onder Rutte III alweer uit de wet geschrapt. Het instrument voldoet niet aan de verwachtingen. Vooral het gegeven dat een uitspraak van een meerderheid formeel een advies is, maar in de praktijk nauwelijks kan worden genegeerd, zorgt ervoor dat het raadgevend referendum teveel als bindend wordt gezien.
Dan maar een echt bindend referendum, het correctief referendum. Daarbij gaat een wet onherroepelijk van de baan als de meerderheid van de bevolking zich er negatief over uitspreekt.
Barrières
Het referendum in deze vorm heeft nooit de wettelijke eindstreep gehaald. Het probleem is vooral dat er een wet nodig is om het bindend correctief referendum mogelijk te maken. En om die wet in het leven te roepen is een wijziging in de Grondwet nodig. En een grondwetswijziging vereist dat een wetsvoorstel twee keer moet worden behandeld door zowel de Tweede als Eerste Kamer. Tenslotte moet een tweederde meerderheid van het parlement voor een grondwetswijziging zijn.
Met dergelijke hoge barrières mag het geen wonder heten dat er al dertig jaar lang tevergeefs pogingen zijn gedaan om het bindend correctief referendum mogelijk te maken.
Nieuwe gooi naar succes
Na eerdere pogingen van ook weer PvdA, GL en D66, doet nu de SP een gooi naar succes. De initiatiefwet van de SP heeft eerder al in de Tweede en Eerste Kamer een gewone meerderheid gehaald. Binnenkort is de ‘tweede lezing’ aan de orde waarbij de Tweede Kamer weer over het wetsvoorstel spreekt. Daarbij speelt ook de discussie over het aantal benodigde handtekeningen om een referendum uit te schrijven. Ook wordt er gesproken over hoeveel kiezers zich tegen een wet moeten uitspreken voordat een aangenomen wet van tafel gaat. Voor deze criteria moet nog een aparte uitvoeringswet worden ingediend als de Grondwet is gewijzigd. Ook deze uitvoeringswet moet weer een tweederde meerderheid moet halen.
Als het behalen van de meerderheden al zou lukken in de Tweede Kamer, dan is er nog de Eerste Kamer. Gezien de huidige samenstelling kan het daardoor nog spannender worden of het wetsvoorstel de eindstreep gaat halen of niet.
