In de ene gemeente begint het onderhandelingscircus net, terwijl de wethouders in de buurgemeente al aan de slag kunnen. Voor een definitief overzicht is het veel te vroeg, maar hierbij alvast vier reacties.
‘GroenLinks ziet de verkiezingsuitslag vooral als een keuze voor duurzaamheid’
Rick van der Zweth
Fractievoorzitter in Utrecht (beoogde coalitie GroenLinks, D66 en ChristenUnie)
De keuze is in Utrecht op de ChristenUnie gevallen. Hoe is dat zo gekomen?
‘GroenLinks heeft hier flink gewonnen en ook D66 is nog aardig op sterkte. Met zijn tweeën hebben ze één zetel te weinig voor een meerderheid. Het duurde heel lang voor ze tot een gesprek kwamen met de andere partijen. Elke partij mocht twee keer op audiëntie bij GroenLinks. Daarna hebben D66 en GroenLinks samen nog gesproken met vier partijen, waaronder de PvdA. Maar uiteindelijk hebben ze gekozen voor de ChristenUnie.’
Hoe hebben jullie je opgesteld?
‘Hoewel D66 wel geprobeerd heeft om ons daartoe te verleiden, hebben wij bewust geen breekpunten geformuleerd. In de gesprekken hebben wij wel heel duidelijk de boodschap van onze campagne laten klinken. We hebben gesproken over de grote tweedeling in onze stad. Het immense verschil tussen de wijken en dat we daar iets aan willen doen.’
Wil GroenLinks dan niets doen aan die tweedeling?
‘GroenLinks ziet de verkiezingsuitslag vooral als een keuze voor duurzaamheid. Ze willen een duurzame en groene coalitie die een grote mobiliteitssprong gaat maken. Daar zijn we natuurlijk niet op tegen, maar we vinden wel dat je tegelijkertijd moet voorkomen dat er hierdoor meer ongelijkheid komt. In Utrecht-Oost kunnen veel laadpalen voor elektrische auto’s worden geplaatst en profiteren bewoners die zonnepanelen plaatsen en hun huis verduurzamen van een lagere energierekening en hogere waarde van hun huis. In Overvecht ligt dat totaal anders en worden er geen sociale woningen verduurzaamd. Dat zijn echt verschillende werelden.
De keuze voor de ChristenUnie is vooral ingegeven doordat zij zich ook als groen profileren en de mobiliteitssprong een belangrijk thema in hun programma was. Wij hebben vooral ingezet op ongelijkheid en gezegd: “Als dat niet gaat gebeuren, dan is dat voor ons onvoldoende.”‘
En dus een plek in de oppositie de komende periode?
‘Daar lijkt het wel op, maar dat betekent niet dat we niet doorpakken op de thema’s die voor ons belangrijk zijn. Dat je, ongeacht je inkomen, een fatsoenlijke en betaalbare woning kunt krijgen in Utrecht. Dat je, zelfs met een wat lagere opleiding, nog steeds werk kunt vinden in de stad en een bestaan kunt opbouwen. Aangezien ik niet verwacht dat de sociale thema’s hoog op de agenda van het komende college staan, wordt dat nog een heel karwei.’
‘We krijgen een links college, daar ben ik heel blij mee’
Anne Janssen
Nieuwe wethouder in Wageningen (coalitie D66, GroenLinks, PvdA en ChristenUnie)
Je bent nu nog inwoner van Amsterdam, maar wordt toch wethouder in Wageningen. Hoe heb je dat voor elkaar gekregen?
‘Wij hadden al plannen om naar Wageningen te verhuizen. Eigenlijk is het vrij snel gegaan. Ik hoorde van de vacature, heb gesolliciteerd en ben het geworden.’
Waar komt de nadruk de komende periode in Wageningen op te liggen?
‘We hebben een aantal doorbraakdossiers geformuleerd. Een daarvan is dat we in Wageningen klimaatneutraal willen worden. Als PvdA hebben we gezegd dat dat dan wel op een sociale manier moet gebeuren. Iedereen moet mee kunnen doen en de rekening van de energietransitie moet wel op een eerlijke manier worden verdeeld.’
Wat wil je de komende periode bereiken?
‘Ik krijg de dossiers wonen, wijken en cultuur. We vinden het belangrijk dat er voor iedereen een betaalbare woning is en dat mensen elkaar blijven ontmoeten. Daarom streven we naar gemengde wijken. Daarnaast koppelen wij de energietransitie aan wonen. We moeten op een eerlijke manier van het gas af.
Op het gebied van cultuur willen we meer zeggenschap voor onze inwoners. En het zou mooi zijn als er nu eindelijk een poppodium voor jongeren komt in Wageningen.’
‘Ik ben gewoon heel tevreden’
Wouter Struijk
Nieuwe wethouder in Nissewaard (coalitie O&S Nissewaard, VVD en PvdA)
Gefeliciteerd met je wethouderschap! Hoe komt het dat het bij jullie zo snel is gegaan? En was het niet erg lastig om er met de VVD uit te komen?
‘Dat was in het begin wel even een ding ja. Maar als je naar het coalitieakkoord kijkt, dan past het helemaal bij ons. Alleen de titel al: “Samen voor elkaar”. Op alle voor de PvdA belangrijke portefeuilles komt er geld bij. Ook de portefeuilleverdeling is top. Ik heb jeugd, onderwijs, volksgezondheid, armoedebestrijding, emancipatie en ICT en dienstverlening.’
Maar zijn er dan geen zaken waar je echt voor heb moeten knokken?
‘Extra geld voor de armoedebestrijding lag zowel bij de O&S als bij de VVD. wel gevoelig. Natuurlijk hebben we daarvoor middelen gekregen uit Den Haag, maar wij willen bovenop dat bedrag nog extra geld. Dus dat is niet zonder slag of stoot gegaan, maar uiteindelijk wel in het coalitieakkoord gekomen.’
Welke grote dossiers ga je de komende periode aanpakken?
‘Binnen het sociale domein en ook in de jeugdhulp liggen uitdagingen. We hebben onder andere een concept klaarliggen dat “Thuis in de wijk” heet. We gaan kijken hoe we de zorg nog dichter bij de mensen krijgen. Daarin trekken wij als portefeuillehouders samen op.
Ook op het gebied van wonen moeten er stappen worden gezet. Spijkenisse is een voormalige groeikern. In de jaren zeventig hebben we heel veel wijken in rap tempo gebouwd. Dat betekent dat we nu voor een enorme herstructureringsopgave staan. Gelukkig hebben we in het coalitieakkoord opgenomen dat de gesloopte sociale huurwoningen worden vervangen door nieuwe.’
‘We zitten op de reservebank’
Laurens van der Velde
Fractievoorzitter in Enschede (beoogde coalitie BBE, D66, VVD, ChristenUnie en GroenLinks)
Wat is de situatie nu?
‘Twee informateurs hebben gekeken naar de meest logische coalitie. Kortgezegd zeiden zij: “Het CDA eruit, GroenLinks of de PvdA erin (beide partijen hebben 4 zetels, red.).” De onderhandelende partijen hebben ervoor gekozen om eerst met GroenLinks te praten. We zitten dus op de reservebank.’
Welke punten heeft de PvdA ingebracht in de eerste gesprekken?
‘In de vorige periode hebben we samen met GroenLinks en de SP oppositie gevoerd tegen een rechts college. Daarom hebben we gezegd dat we in een eventueel akkoord linksaf willen. Daarbij gaat het vooral om het sociaal domein. Enschede is één van de steden met een groot tekort. Als je de kwaliteit niet minder wil laten worden en het betaalbaar wil blijven houden, moet je dus flink investeren.
Ook over duurzaamheid hebben wij ons behoorlijk drukgemaakt. Al voor de verkiezingen hebben wij samen met GroenLinks, D66 en de ChristenUnie een klimaatpact gesloten en onze gezamenlijke ambities vastgelegd. Ook die ambities zijn in de eerste gesprekken door ons benadrukt.’
Hoe groot acht jij de kans dat jullie alsnog aanschuiven?
‘Dat is lastig in te schatten. Ik proef bij GroenLinks wel een hele grote drang om mee te doen. Ze zijn hier nog nooit zo groot geweest. Ze willen nu hun kans pakken. Tegelijkertijd heeft GroenLinks in de afgelopen vier jaar vier keer tegen de begroting gestemd. Er zijn nogal wat inhoudelijke verschillen. Het is nog geen gelopen race.’
Bijschrift afbeelding: Wouter Struijk bij zijn installatie als wethouder
Afbeelding: Facebook Nissewaard
