Lokaal is goed vertegenwoordigd op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen. Van ervaren wethouders tot jong talent en van Havanna aan de Waal tot Amsterdam Nieuw-West.
Betaalbare woningen zijn ook buiten de Randstad niet te vinden
Charlotte Brand
Raadslid in Nijmegen & nummer 16 op de kandidatenlijst
Waarom wil je de Tweede Kamer in?
‘Ik ben met veel plezier raadslid. Maar als je echt dingen wilt veranderen, moet je in Den Haag zijn. Daarnaast is een goede vertegenwoordiging vanuit het oosten van het land belangrijk.’
Wat wil je in de Kamer gaan doen?
‘Wonen, cultuur en onderwijs zijn onderwerpen waar ik in de raad veel mee heb gedaan. Betaalbaar wonen is daarbij een hele belangrijke. Huisjesmelkers, tekorten aan betaalbare huur- en koopwoningen, je kent de problemen.
Verder werk ik in het onderwijs. Daar zie je dagelijks dat niet iedereen dezelfde kansen krijgt en de verschillen groter worden. Met de coronacrisis wordt het nog moeilijker: studenten verliezen hun bijbaantjes en hun sociale leven is ingeperkt.’
Waar begin je?
‘Het begint allemaal bij mensen. Wat leeft er op straat en in ons deel van het land?’
Is dat in het oosten anders dan elders?
‘Niet altijd. Iedereen kent de woningnood in steden als Amsterdam en Utrecht, maar Nijmegen staat op de derde plek qua gebrek aan betaalbare woningen. Maar de problematiek in krimpregio’s is wel degelijk anders dan in de Randstad. Daar zijn grote zorgen over het vast kunnen houden van voorzieningen en de toegankelijkheid van de zorg.’
Terug naar de woningnood in Nijmegen. Hoe komt dat en wat wil je er in Den Haag aan gaan doen?
‘Een groot probleem zijn de projectontwikkelaars en huisjesmelkers die huizen als beleggingsobject zien. Er zijn hier partijen die 200 panden in bezit hebben. Over de huurinkomsten wordt nauwelijks belasting betaald. Als we meer belasting heffen in dat soort situaties, kunnen we met de opbrengsten extra woningen bouwen.’
Veel ontwikkelaars willen wel bouwen, maar vinden juist geen grond?
‘Dat is deels zo en procedures zijn vaak stroperig. Daar ligt volgens mij echt een taak voor het Rijk. Er is meer regie nodig, daar begint het mee. Daarom heb je dus ook echt een minister van Wonen nodig, die met een overkoepelend plan komt en wonen meer lostrekt van gemeenten. Verder moet hij of zij investeren in de sociale woningbouw en huisjesmelkers aanpakken. Woningnood treft zoveel mensen: jongeren, starters, jonge gezinnen en ouderen.
En buiten wonen?
‘Corona heeft laten zien hoe belangrijk de publieke voorzieningen zijn. De druk op en de marktwerking in de zorg moeten worden aangepakt. Ook wil ik dat we investeren in de zorg- en onderwijssalarissen. Het afschaffen van het eigen risico en het verlagen van de zorgpremie zijn ook essentieel om de zorg voor iedereen toegankelijk te houden.’
Ik ben nog niet klaar in Den Haag
Mohammed Mohandis
Fractievoorzitter in Gouda en nummer 12 op de lijst
Je zat tussen 2012 en 2017 al in de Tweede Kamer. Waarom wil je terug naar Den Haag?
‘Ik ben 35, heb tien jaar raadservaring en heb vijf jaar in de Kamer gezeten, maar ik ben nog niet klaar. Er is nog genoeg te doen. Neem bestaanszekerheid: alle partijen zijn daar vóór. Maar wij kunnen ons er op onderscheiden door het concreet in te vullen.’
In de tussentijd ben je weer raadslid geworden. Wat neem je vanuit Gouda mee?
‘Net als in de rest van de Randstad is er in Gouda sprake van een tekort aan betaalbare woningen. Daarom hebben we met een verordening de middenhuursector aan banden gelegd. Dat is nodig, want er zijn vaak mensen die net te veel verdienen voor sociale huur, maar te weinig voor een woning op de vrije markt. En huisbazen bepalen zelf wat ze vragen voor woningen in de middenhuur. Dat is raar.’
Hoe moet ik me die verordening voorstellen?
‘Simpel, we hebben de huurstijging voor de middenhuur in de verordening gereguleerd. Ik zou willen dat dit op Rijksniveau wordt geregeld en de markt niet meer kan bepalen wat de prijs mag zijn. Met een puntensysteem is dat bijvoorbeeld mogelijk.’
Maar dan nog blijft het tekort aan betaalbare woningen bestaan, toch?
‘Ja, daarom moet je ook veel meer doen. Naast de verordening hebben we in het college afgedwongen, dat er bij alle nieuwbouwprojecten rekening wordt gehouden met het evenwicht aan verschillende woningtypen. Een derde van de totale woningvoorraad in Gouda moet sociaal zijn en dat blijven.’
Wat zou er nog meer moeten gebeuren?
‘We moeten zorgen dat woningcorporaties veel meer kunnen bouwen voor middenhuur. Met hen kun je ook makkelijker afspraken maken. Lokaal kan je daarvoor prestatieafspraken maken, maar zolang de verhuurdersheffing bestaat, kunnen woningcorporaties alleen maar sociale huurwoningen bouwen. Daarom is er landelijk echt verandering nodig.’
Geldt alles wat je noemt alleen voor nieuwbouw?
‘Het is heel moeilijk om het voor bestaande woningen te regelen, merken we in Gouda. Lokaal heb je gewoon te weinig instrumentarium, ook bij de bestaande bouw moeten de fundamentele stappen in Den Haag worden gezet.’
Waarom hamer je zo op betaalbaarheid?
‘We hebben het vaak over solidariteit en dergelijke, maar betaalbaarheid is ook een belangrijke waarde. Het gaat dan vaak over armoede, maar dat is een defensieve insteek. Het is veel simpeler. Iedereen met een bepaald inkomen moet gewoon een normaal leven kunnen leiden. Betaalbaarheidspolitiek is gewoon keihard Drees en Den Uyl.’
Je hebt het vooral over wonen nu, je wilt niet opnieuw onderwijs doen in de Kamer?
‘Haha, ik heb het vooral over wonen, omdat ik daar in de raad veel mee bezig ben geweest. Maar ik zou met beide portefeuilles goed uit de voeten kunnen. De invoering van de ov-kaart voor mbo’ers was mijn belangrijkste wapenfeit in de Kamer.
Als ik onderwijs krijg, zou ik focussen op het basisonderwijs, vo en mbo en ervoor zorgen dat financiële drempels verdwijnen. Daarom wil ik een kwaliteitsimpuls en salarissen gelijktrekken voor leraren in het po en vo. Een wet funderend onderwijs dus.
Maar ook het onderwijs is niet meer voor iedereen te betalen. In de wet staat dat het funderend onderwijs kosteloos moet zijn, tóch zijn er steeds vaker kosten voor bijvoorbeeld de ict en de praktijkmaterialen. Met de coronacrisis worden de verschillen verder vergroot. Je ziet nu dat veel kinderen niet eens een laptop of tablet hebben om thuis onderwijs te kunnen volgen. Dat moet anders. Met het wegnemen van financiële drempels, maar ook door vast te leggen dat mensen het recht hebben om online te zijn. In Estland is dat grondwettelijk vastgelegd.’
Lokaal kan je agenderen, maar landelijk bepaalt
Sofyan Mbarki
Fractievoorzitter in Amsterdam en nummer 17 op de lijst
Van Amsterdam naar Den Haag: waarom?
‘Ik ben al ruim zes jaar actief in de lokale politiek in Amsterdam. Dat doe ik met plezier, maar ik zie dat een aantal zaken echt wel in Den Haag geregeld moet worden. Jongeren door eerlijker onderwijs en meer werkgelegenheid weer perspectief bieden bijvoorbeeld. In Amsterdam kun je veel zaken agenderen, maar landelijk worden ze grotendeels bepaald.’
Kan je een voorbeeld geven?
‘Ik heb veel gedaan rondom de platformeconomie in Amsterdam, met Uber. Ze spekken vooral hun eigen kas, maar de chauffeurs racen de hele dag van hot naar her, houden nauwelijks wat over en lopen alle risico’s. Om dat te stoppen is landelijke wetgeving nodig.’
Welke lessen neem je mee uit het lokale?
‘Je moet een lange adem hebben. Ik heb de afgelopen jaren gezien dat je soms twee of drie jaar bezig bent om een succesje te bewerkstelligen. Neem minderjarige jongeren, die drugs verkopen. We wilden deze jonge dealers uit het circuit halen door afnemers te vervolgen. Dat lukte niet. Wat wel lukte is, dat afnemers voortaan door de politie worden geattendeerd als ze van een minderjarige drugs kopen.’
Waarom lukt het niet om die afnemers aan te pakken?
‘Het kopen van drugs is strafbaar, het gebruiken niet. In Nederland wordt daarom niet actief gehandhaafd op afnemers. Met onze aanpak kunnen we in ieder geval wel minderjarigen uit het dealerscircuit trekken. Het duurt alleen wel even voordat je de effecten daarvan ziet. Geduld dus.’
Nog meer lessen?
‘Samenwerken is heel belangrijk. Sluit dus op voorhand geen partijen uit, maar probeer op inhoud samen te werken.’
Wat wil je na vier jaar in ieder geval bereikt hebben?
‘Leerachterstanden maken de toekomst van veel jongeren onzeker. Ik zou het daarom mooi vinden als het ons lukt om de voorschool vanaf twee jaar gratis voor iedereen te maken. Op het gebied van wonen, zou het natuurlijk geweldig zijn als de verhuurdersheffing eindelijk van tafel gaat.
En toch nog iets uit de Amsterdamse praktijk: het herwaarderen van de wijkagent. We hebben hier een wijkagent in Nieuw-West. Die wijk is zo groot als de stad Amersfoort en dan moet hij ook nog eens af en toe bijspringen op de noodhulp door in de 112-auto te rijden. Onbegonnen werk.’
Bijschrift afbeelding: Sofyan Mbarki tijdens een raadsvergadering
Afbeelding: Piroschka van de Wouw | ANP
