Op de kop af zitten we nu op de helft van de raadsperiode. Tijd dus voor een tussenbalans. Hoe is het gegaan? En vooral: wat staat er nog op stapel?
Iedereen slaat de handen ineen om de wijk te verbeteren
Arjen van Drunen
Fractievoorzitter in Breda
Wat is het belangrijkste dat jullie tot nu hebben bereikt?
‘Breda-Noord leek af te glijden. Steeds meer jongeren gingen vroegtijdig van school en er was relatief veel werkloosheid. Toch deed de gemeente alleen incidenteel iets. Daarom hebben we samen met D66 een plan geschreven voor een integrale en langjarige aanpak. Van openbare ruimte tot werkgelegenheid, alles kwam in de 25 concrete actiepunten langs. Ons plan is raadsbreed omarmd en ook het Rijk wil mee-investeren in de lokale wijkaanpak.
We zijn er nog lang niet, maar we zien nu al de eerste resultaten. Zo gaan heel veel partijen samenwerken in het nieuwe integrale kindcentrum. Dat iedereen de handen ineen slaat om de wijk te verbeteren, is wel echt de belangrijkste winst tot nu toe.’
Waar baal je van?
‘Gemeenten, ook Breda, hebben het nu financieel echt enorm lastig. We hebben meer taken gekregen, maar veel te weinig geld. Daardoor knelt het vooral in het sociaal domein heel erg. Er is nog steeds geen structurele oplossing voor de financiële problemen in de jeugdzorg, terwijl we wel geconfronteerd worden met allerlei maatregelen die onze beleidsvrijheid beknellen. In de Wmo moeten we nu bijvoorbeeld het abonnementstarief invoeren. Dat kost veel geld, maar daar worden we niet voor gecompenseerd. Dat schiet natuurlijk niet op.
Uiteindelijk gaat het ons lukken om een sluitende begroting te presenteren, maar dat is echt een kwestie van de eindjes aan elkaar knopen. Zeker nu de coronacrisis ook extra gaten slaat.’
Wat hebben jullie nog op de rol staan voor de laatste twee jaar?
‘We hebben afgesproken dat we 1200 sociale huurwoningen en 1800 middeldure woningen gaan bouwen. De grens van middelduur ligt bij ons vrij strak: dat zijn woningen voor gezinnen met een gezamenlijk inkomen van maximaal € 45.000. Er is € 14 miljoen in het coalitieakkoord voor vrijgemaakt, dus aan het geld zal niet liggen. Maar wat je in de praktijk merkt is dat je continu een vinger aan de pols moet houden of er voldoende sociale en middeldure woningen in de plannen worden opgenomen. En of er überhaupt voldoende woningbouwplannen worden ontwikkeld. Een akkoord alleen is dus niet voldoende. De praktische uitvoering is het echte werk.’
‘Laat de financiën dienend zijn aan je inhoudelijke agenda en niet andersom’
Julian Bushoff
Fractievoorzitter in Groningen
Wat hebben jullie de eerste twee jaar voor elkaar gekregen?
‘Ondanks dat de gemeente het financieel heel moeilijk heeft, hebben we behoorlijk wat bereikt. Groningen is niet alleen roder, maar ook groener, socialer en duurzamer. Op het gebied van wonen hebben we enorme stappen gezet. De kern daarvan: in speculatie kan je niet wonen. Daarom werken we met verhuurvergunningen om huisjesmelkers en malafide verhuurders aan te pakken. Verder willen we dat er meer dan 30% sociale huur wordt gebouwd en dat er wanneer dat mogelijk wordt een opkoop- en verhuurverbod komt. Op die manier kunnen ook mensen met een kleine portemonnee heel fijn en betaalbaar in Groningen wonen.
Daarnaast investeren we ook veel in wijkvernieuwing en onderwijshuisvesting. En verruimen we kwijtscheldingsregelingen om minima te helpen.’
In hoeverre gooit corona nu roet in het eten?
‘We doen er alles aan om te voorkomen dat onze inwoners in de knel komen door corona. Het college had al de basisbaan ingevoerd om mensen die langdurig aan de zijlijn stonden te helpen aan een betaalde baan. Nu een grote groep mensen werkloos dreigt te worden, zetten we extra in op begeleiding naar werk. Bovendien hebben we een motie om niet te gaan bezuinigen door de raad heen geloodst. In plaats daarvan gaat de gemeente juist investeren, zodat projecten, waardoor mensen aan het werk kunnen, blijven bestaan. En tot slot hebben we ondanks de tekorten toch geld weten te regelen voor armoedebestrijding. Maar het blijft moeilijk: Groningen kende al relatief veel armoede en corona maakt het er niet beter op.’
Wat is de belangrijkste les geweest deze periode ?
‘De belangrijke les voor mij is dat er vaak meer mogelijk is dan je denkt. Alleen vergt dat wel de nodige planning en kost het hele proces veel tijd. In de afstemming met wethouders, partijgenoten, coalitiepartners, ambtenaren en wie al niet meer gaan veel uren zitten. Het gaat dus wat langzamer dan je zou willen, maar uiteindelijk leidt het wel tot concreet resultaat. Inhoudelijk zou ik niet anders doen, maar ik zou voor sommige onderwerp wel wat meer de tijd nemen.’
Is het werk je persoonlijk mee- of tegengevallen?
‘Ik vind het erg leuk om te doen, maar kost het wel veel tijd. Plannen, moties, amendementen, initiatiefvoorstellen, begrotingsvoorbereiding; al met al gaat daar soms meer dan 30 uur per week inzitten. Dat had ik niet verwacht.’
Welke tip zou je andere fractievoorzitters mee willen geven?
‘Veel gemeenten zitten financieel klem. Heb voor jezelf dus heel scherp, waar je absoluut niet op wilt bezuinigen en doe dat dan ook niet. Laat de financiën dienend zijn aan je inhoudelijke agenda en niet andersom. Durf af en toe risico’s te nemen, omdat het uiteindelijk beter is voor de mensen waar je het voor doet.’
Met een constructieve houding bereik je vaak meer
Arnica Veling-Gortzak
Fractievoorzitter in Hoorn
Is het als oppositiepartij toch gelukt om sociaal-democratische doelen te bereiken?
‘Zeker. Waar we vooral trots op zijn is, dat we met iedereen constructief hebben kunnen samenwerken. Dat was soms wel even zoeken. Zo hebben we een initiatiefvoorstel ingediend met 21 plannen over bouwen. Dat werd in eerste instantie niet aangenomen, maar toen we het initiatiefvoorstel opknipte in losse voorstellen, werden veel van die plannen wel overgenomen. Daardoor gaat Hoorn nu met een bouwagenda werken en wordt er ingezet op jongerenhuisvesting nabij OV-punten.’
Wat is de belangrijkste taak nu?
‘De financiën moeten we op orde krijgen. Door corona zijn de klappen in het sociaal domein nog groter geworden dan al het geval was. We hadden al een tekort van zo’n € 6 miljoen. Dat loopt nu misschien wel op tot € 10 miljoen, terwijl het onduidelijk is of er voldoende compensatie van het Rijk komt.’
Zorgt corona verder nog voor een andere gang van zaken?
‘Ja, waar we we hier erg last van hebben is, dat we als raad sinds de crisis vaak buitenspel staan. Zo is er bijvoorbeeld een noodfonds geïnitieerd van € 2,4 miljoen, waar het college een mandaat om buiten de raad om beslissingen te nemen voor vroeg. De coalitiepartijen zijn daarin meegegaan. Dat blindelingse vertrouwen begrijp ik niet. De controle hoort bij de raad thuis.’
Wat zou je achteraf anders hebben gedaan?
‘Ik zou misschien af en toe een andere toon aan hebben kunnen slaan, want ik ga er nog wel eens met gestrekt been in. Wanneer je je constructief opstelt, krijg je soms meer voor elkaar. Daar wil ik dus aan werken.’
Afbeelding: Still uit promofilmpje van Julian Bushoff
