Hard, hard, hard. Dat was het in 2014 met de gemeenteraadsverkiezingen. Maar het kan dus nog erger. Erger dan hard. En waarom? De analisten buitelen over elkaar om ons verlies te verklaren, schuldigen aan te wijzen, fouten te identificeren en ons nog verder de grond in te boren dan de kiezer al heeft gedaan.
Zij voelen niet wat wij voelen, wat ik voel. En dat is pijn. Diepe pijn, pijn die in je lijf zit, in je ziel. Je voelt je verdwaasd. Diepe, diepe rouw. Rouw om het verlies van dierbaren. Zo voelt het. Rouw omdat je zoveel mensen kwijt bent, oude vrienden die zich niet meer met de partij verbonden voelen en dus niet meer met ons, met mij. Dit voelt als een persoonlijk verlies. En dat terwijl er zoveel mensen naar de stembus zijn gegaan, wat natuurlijk geweldig is. En wat vooral ook wil zeggen dat de democratie leeft, en dat al die doemscenario’s over steeds lagere opkomsten en steeds minder legitimatie voor de politieke partijen onzin zijn.
Ook in onze eigen partij zullen mensen roepen om een gedegen analyse, onderzoek of wat dan ook. Sommige partijgenoten zijn daar al mee begonnen en hebben het over nu over ‘de blunder van de lijsttrekkersverkiezing’, de afbraak van de verzorgingsstaat en de zwabbercampagne. Maar wat heb je daaraan? Levert dat op wat nodig is om als partij dit verlies te verwerken en op te staan na deze knock-out.
Je kunt alle partijen bij langs gaan. Regeren met de VVD was niet gemakkelijk, maar sterker uit de crisis komen is wel de verdienste van dit kabinet en dus ook van de PvdA. En kon het anders na de puinhoop, die was achter gelaten door Sybrand en consorten? Buma, die nu zijn kans schoon ziet om het VN-Vluchtelingenverdrag op te zeggen, de dubbele nationaliteit te verbieden en onze scholieren staande het volkslied te laten zingen in de klas. Dat de kiezer voor deze ideeën heeft gekozen, stemt buitengewoon treurig.
Net als het gegeven dat links zo klein is geworden. We gunnen GroenLinks de winst, ze hebben een geweldige campagne gevoerd. Maar is Jesse, die zijn eigen achtergrond afschaalde om maar te benadrukken dat hij niet elitair is, echt de leider, die de belangen van de minder bedeelden weet te behartigen? Ook als forenzende werknemers door de spitsheffing straks fors meer moeten gaan betalen om te kunnen werken.
En dan hebben we het maar niet over Alexander, die zo graag wilde regeren dat hij zijn kroonjuwelen al ver voor de verkiezingen bij het grofvuil zette. Of over Geert, die vaker thuis bleef dan mee deed, over Henk, die al liegend en stuntelend zijn zetelaantal verdubbelde, of over Thierry, die eigenhandig het partijkartel doorbrak en de sociaaldarwinistische ideologie van de jaren dertig oppoetste. Triest, maar waar: Nederland heeft ervoor gekozen.
Sommigen benoemen dit als het volwassen worden van de kiezer. Het laatste restje van de verzuiling is weg. De kiezer maakt iedere verkiezing weer een nieuwe afweging. Wie heeft het beste verhaal? Welke partij belooft het meeste geld? Wie gaat het hardst tekeer tegen de ander? Etcetera, etcetera. Prachtig allemaal, maar onderschat de rol van de media niet. Elke dag een nieuwe peiling en ruim voor de verkiezingen al de winnaars en verliezers aangewezen. Het hoeft niemand te verbazen, dat kiezers daar beïnvloed door worden. Het wordt zo een strijd, die je moeilijk kan winnen. Want wie stemt er nou op de verliezer? Maar laten we wel wezen: het zijn excuses, doekjes voor het bloeden.
Er breekt een nieuwe periode aan. Lokaal hebben we dit in 2014 al gezien, alleen was de klap toen nog iets minder hard dan deze dreun. We moeten ons verdriet delen. Rouwen kun je niet alleen. Wil je daarbij hulp, wij zijn er voor je. Natuurlijk we zijn aangeslagen, maar niet verslagen. We komen terug en we kunnen hier niet in blijven hangen. De tijd dringt: nog een jaar en dan zijn de gemeenteraadsverkiezingen.
Afbeelding: Henri Blommers
