Lokaal Bestuur
Rijk maakt het leven voor een grote groep een stuk doffer Foto: Bart Maat, Hollandse Hoogte | ANP

De hoge kwaliteit van leven in ons land vasthouden. Dat is het uitgangspunt van de regering voor de komende jaren, stond in de Troonrede. Voor wie eigenlijk? We zien dat mensen niet veel hoeven te verwachten. Het kabinet zorgt ervoor dat de armoede niet toeneemt, blijkt uit het voorwoord van de Miljoenennota. Hoera. De armoede van nu is blijkbaar acceptabel en laten we het houden zoals het is, vindt dit kabinet. Alles blijft zoals het is, dat is het ideaal van dit kabinet. Alleen een ding moet anders. Asielzoekers.

‘Een van de belangrijkste onderwerpen is grip op migratie,’ las de koning namens het kabinet voor. Het asielbeleid is het onderwerp van dit kabinet. Het is vooral een dikke mist waarin het zich hult om niet de aandacht te vestigen op al die andere urgente onderwerpen die om een oplossing schreeuwen.  

Laat nou een belangrijk deel van die onderwerpen op het lokale bordje liggen: wonen, jeugdzorg, ouderenzorg, verduurzaming, energietransitie. Je zou mogen verwachten dat daarvoor extra geld naar gemeenten gaat. Het tegendeel is waar.

Wethouder van Financiën Martijn de Kort in Helmond vat in gesprek met Lokaal Bestuur de kern van de Miljoennota bondig samen: ‘We zitten nog steeds met het ravijnjaar.’

Niet eens omdat we als land aan de rand van de afgrond staan, maar omdat dit kabinet er niet voor heeft gekozen meer geld voor gemeenten uit te trekken. Wel is het de bedoeling dat er jaarlijks 100.000 woningen bij worden gebouwd. Moet ook, met dat tekort van woningen dat is opgelopen van 262.000 in 2018 naar 400.000 dit jaar. Alleen, hoe wil je bouwen zonder geld?

In een reactie na de Troonrede en de presentatie van de Miljoenennota, zei VNG-voorzitter Sharon Dijksma tegen RTV Utrecht het goed te vinden dat dit kabinet net als zijn voorganger grote aantallen woningen wil laten bijbouwen. Nu komt haar ‘maar’: die woningen moeten wel betaalbaar zijn. En daarvoor moeten gemeenten geld bij passen, want zonder lokaal overheidsgeld geen goedkope woonruimte. Tsja. ‘Mooie woorden’ zei Dijksma, maar ‘ze betalen er niet voor.’ En zo teleurstellend is het precies.  

Floor Roduner, wethouder van Financiën in Haarlem constateert in Lokaal Bestuur ook dat er geen geld is om het woonprobleem werkelijk aan te pakken en hij wijst op het geldgebrek om te verduurzamen. 

Hoe zit het met die fantastische belofte dat de armoede niet toeneemt? Mensen met schulden krijgen meer hulp en er is extra geld om groepen die in de knel zitten te helpen, is te lezen in de Rijksbegroting. Alleen, lokaal waren we daar al mee bezig. Zijn mensen in armoede tegelijk geholpen met een stijging van de zorgpremie, die is aangekondigd? Gelukkig worden de wachtlijsten bij de ggz aangepakt, daarvoor is 30 miljoen euro extra begroot.   

Hebben we het nog niet eens gehad over de zorg voor jeugd en ouderen en de energietransitie die ook lokaal worden uitgevoerd. Onduidelijk is hoe dit vorm krijgt. En dan de gevolgen van het afschaffen van de bed-bad-brood regeling per 1 januari. Het is niet denkbeeldig dat meer mensen op straat gaan rondzwerven. De provincies zagen recent hun jarenlange inspanningen in rook opgaan toen bekend werd dat het natuur- en stikstofbeleid daadwerkelijk van de baan is. Terwijl sommige provincies al bijna de eindstreep hadden gehaald.  

Nederland is een van de gelukkigste landen ter wereld. Maar er zijn nog steeds hele groepen die niet mee kunnen komen. Door lokaal minder geld te besteden aan sport, cultuur en het oplossen van onderwijsachterstanden werkt het Rijk er hard aan die dingen die het leven glans geven grondig weg te poetsen voor groepen voor wie het leven al niet zo fonkelt. En die groep dreigt groter te worden met dit nieuwe beleid.

Maar daar zit dit kabinet blijkbaar niet zo mee. Die wil graag behouden wat er is. Hebben wij lokaal te roeien met de riemen die we hebben om ervoor te zorgen dat we met ons allen op een sociale manier vooruit komen.