‘Altijd in de Buurt’. Dat is de naam van het Leeuwarder PvdA-initiatief waarbij vrijwel maandelijks een groep partijgenoten de wijken en dorpen van Leeuwarden in trekt. Het doel: van de inwoners horen wat er speelt en dat teugkoppelen in de gemeenteraad. Zo houdt de PvdA in de Friese hoofdstad ook het contact met de inwoners warm. Lokaal Bestuur bekeek de aanpak georganiseerd door Joost de Caluwe, Wopke Schaafstal en Gabe van der Zwaag eens van dichtbij.
‘Kom maar verder’, nodigt de bewoner van de woning aan de rand van Koarnjum de PvdA’er uit. Koarnjum of Cornjum is een van de 36 dorpen in de gemeente Leeuwarden. Het regent deze zaterdagmorgen en dan is het gemakkelijker het gesprek onder de overkapping in zijn groene achtertuin aan te gaan. Zijn vrouw is ook thuis en schuift aan.
Hoe gaat het in het dorp?
De vraag die Joost de Caluwe in het Fries stelde nadat hij had aangebeld, vraagt om een serieus antwoord. ‘De nieuwe mensen die hier zijn komen wonen, maken geen contact. Die zijn hier alleen gekomen voor een dak boven hun hoofd,’ antwoordt de bewoner.
Dat de jongeren wegtrekken, is al twintig jaar aan de gang.
Inwoner van Koarnjum
‘Dat de jongeren wegtrekken, is al twintig jaar aan de gang,’ vult zijn vrouw aan. Hun eigen kinderen, twintigers, zijn de deur uit en hebben het dorp ook verlaten. Voor hen was er geen passende woning. ‘Er komen geen jongeren bij in het dorp. De school is dicht gegaan. Kinderen gaan sinds een paar jaar in Britsum op school en maken daar vriendjes. Zo voelen zij ook minder binding met het dorp.’
Hij vreest dat de plaatselijke voetbalvereniging over een jaar of drie, vier ophoudt te bestaan.
Voor de dorpsbewoners die zijn verhuisd en een woning achterlieten, is ‘import’ teruggekomen. Vaak mensen die het dorpsleven niet kennen en daar geen gevoel bij hebben. ‘Zij maken geen contact, leven hun eigen leven. Als je straks verderloopt, zal je zien dat zij hun tuin ook niet onderhouden.’
Twee jaar leegstand
Het huis naast hen staat al twee jaar leeg. ‘Daar begrijp ik niets van,’ zegt zij. ‘Helemaal in deze tijd van woningnood.’ Er is wel een eigenaar, zegt het stel, maar het pand wordt niet bewoond. Zo gaat het in het dorp, vertelt het tweetal. ‘De ziel is eruit.’
Over de nabijgelegen militaire vliegbasis zegt hij dat de nieuwe gevechtsvliegtuigen veel meer lawaai maken dan de F16 waarmee eerder werd gevlogen. ‘De F16 steeg op en maakte daarbij lawaai, maar als hij over de bomen was, was het geluid weg. De F35 hoor je nog als hij boven Ameland vliegt.’
Een eindje verderop in het rijtje huurwoningen hebben de bewoners een soortgelijk verhaal. Ook zij zagen de sociale binding verdwijnen.
De aanpak
‘Hoe is het hier?’ stond eerder in de ochtend ook centraal tijdens de ontmoeting in het dorpshuis De Bining centraal. ‘Zo eens per maand gaan we bij een wijkorganisatie of een dorpsvereniging in gesprek,’ legde De Caluwe aan de telefoon al uit over Altijd in de Buurt.
‘In het dorpshuis of het wijkpand vragen we aan leden van de wijkvereniging hoe het in de buurt is,’ legt hij de aanpak uit. ‘Daarna gaan we in koppels de straat op om met bewoners in gesprek te gaan. Wij horen wat zij hebben te vertellen en we vragen ook of zij voldoende horen van de gemeente. Na deze korte gesprekjes op straat gaan we terug naar het dorpshuis, eten we en wisselen we uit wat we hebben gehoord. Dat nemen we later terug naar de gemeenteraad.’
Het is half tien als de eerste PvdA-leden het dorpshuis binnendruppelen. Binnen het half uur zitten de vijftien deelnemers aan de koffie.
Dorpsvereniging
De voorzitter, de secretaris en de penningmeester van de dorpsvereniging Dorpsbelang Jelsum-Cornjum vertellen de twaalf PvdA’ers wat het dorp de laatste tijd bezighoudt. Zo zorgt de nieuwe F35 voor heel veel meer geluidsoverlast dan de F16 die voordien opsteeg vanaf de militaire vliegbasis bij Stiens. Daarbij hebben omwonenden last van de onduidelijkheid rond hun woonsituatie. Want er wordt gesproken over uitbreiding van de vliegbasis. Wordt er uitgebreid, dan moeten woningen verdwijnen.
Door de onduidelijkheid weten bewoners ook niet of ze hun huis wel of niet moeten verduurzamen.
Nico Groenewegen, secretaris van de dorpsvereniging
‘Die onzekerheid heeft impact op de bewoners,’ zegt Nico Groenewegen, de secretaris van de dorpsvereniging die zelf vlakbij de basis woont. ‘Door de onduidelijkheid weten bewoners ook niet of ze hun huis wel of niet moeten verduurzamen. Want zoiets doe je voor de lange termijn.’
Naar de landelijke politiek moet duidelijk worden dat Leeuwarden zijn bijdrage heeft geleverd, reageert oud-wethouder Harm de Kroon op het verhaal van de dorpsvereniging.
De Caluwe zegt toe het onderwerp mee te nemen naar de fractie. ‘Daar kunnen we bekijken hoe we dit kunnen doorvertalen naar de provincie en naar landelijk. Hebben jullie contact met de andere dorpsverenigingen hierover?’ Dat hebben ze.
De bestuursleden van de dorpsvereniging vinden dat de gemeente de WOZ-waarde van hun woningen wel omlaag kan brengen. Of dat zo makkelijk gaat als wordt gesuggereerd, is onderwerp van gesprek.
Dorpsruzie
Aan de koffietafel gaat het ook over een dorpsruzie tussen een vrachtwagenchauffeur die zijn truck regelmatig over twaalf parkeerplaatsen voor personenauto’s parkeert. Terwijl er een vrachtwagenparkeerplaats is die iets verder van de woningen af ligt, brengt de voorzitter van de vereniging, Roel Hooijenga naar voren. De dorpsbewoner die de chauffeur er eens op aansprak, is nadien bedreigd. Hoe moet dit nu verder in het dorp van 450 inwoners?
Overlastgevende situaties op het lange, nieuwe fietspad dat aan tuinen van bewoners grenst wordt eveneens onder de aandacht gebracht. Net als de verpaupering van een boerderij die de status van Rijksmonument heeft. Germ de Jong, penningmeester van de vereniging kaart deze zaken aan.
Naar buiten
Als de dorpsvereniging de lokale stand van zaken heeft geschetst, is het tijd om na de eerste regenbui naar buiten te gaan. De groep splitst zich op in zes koppels van twee personen. Iedereen praat in een ander deel van Cornjum en Jelsum met de bewoners. Afspraak is dat iedereen om kwart over 12 terug is in het dorpshuis. Dan kaarten de PvdA’ers aan wat zij hebben gehoord.
Veel bewoners zijn tevreden, blijkt uit de rondgang. ‘Ik weet niet wat hier te klagen valt,’ hoorde Schaafstal. ‘Als je hier komt wonen, weet je dat er een militaire vliegbasis is’, zei deze bewoner. Maar hij is hier ook opgegroeid. Als hij buiten aan het werk is, heeft hij constant een koptelefoon op tegen het geluid van de vliegtuigen.
Bewoners hebben klachten over overlast op het fietspad. Daar waar vroeger een spoorlijn liep, ligt tegenwoordig een fietspad. Behalve dat de jongeren racen op fatbikes en brommers, heeft een bewoner het vermoeden dat ze in drugs handelen. Hardmaken kan hij dat niet.
Andere PvdA’ers hoorden over ernstige overlast van huurders. De puinhoop achter een huurhuis trekt ratten aan terwijl aan de achtertuin een speeltuin grenst. Raadslid Eline de Koning oppert dat overleg met de wijkagent en hulpverlening een oplossing kan bieden.
Wethouder schuift aan
Aan tafel is vlak na het middaguur ook wethouder Hein de Haan aangeschoven. Cornjum is zijn aandachtsgebied.
De Haan reflecteert op de verschillende onderwerpen die voorbij komen. Soms is een oplossing direct denkbaar, soms ligt het wat lastiger. Een parkeerverbod voor vrachtwagens op de parkeerplaatsen voor personenauto’s bijvoorbeeld is mogelijk, kan hij direct zeggen. Het probleem rond de vliegbasis is ingewikkeld, zegt hij eerlijk, maar heeft de consequente aandacht van de gemeente. ‘De geluidsoverlast baart ook de gemeente zorgen.’
De wethouder laat de dorpsvereniging weten dat de gemeente contact onderhoudt met andere lokale besturen om te bekijken wat zij doen om problemen op te lossen. Zelf gaat hij uitzoeken of de gemeente iets aan geluidsisolatie kan doen.
Groenewegen vertelde in de ochtend dat bewoners niet alleen last hebben van opstijgende JSF-vliegtuigen, maar ook van het warmdraaien van de toestellen in de ochtend. Wellicht helpt een geluidswal bij het terugbrengen van de overlast. Dat wil De Haan onderzoeken.
Het is heel positief om met elkaar in gesprek te zijn.
Roel Hooijenga, voorzitter dorpsvereniging Jelsum – Cornjum
Dorpsverenigingsvoorzitter Roel Hooijenga is goed te spreken over de PvdA-ochtend. ‘Is het wel nodig, vroegen wij ons eerst af. Maar het is heel positief om met elkaar in gesprek te zijn,’ zo spreekt hij zijn waardering uit.
Na het zomerreces is de PvdA weer Altijd in de Buurt, dan in een andere wijk of dorp van de gemeente Leeuwarden.
