#3 Leeuwarden: werken aan vertrouwen
Wonen, werken, onderwijs. Met de komst van vele vluchtelingen zorgen deze woorden bij mening gemeenteraadslid en wethouder voor ongerustheid. Want, hoe geef je hier invulling aan? Spreken we van wonen als vluchtelingen 72 uur doorbrengen in een sporthal? Is het schoonhouden van de speelruimte in een azc werken? Staat een lesje over de Nederlandse samenleving gelijk aan onderwijs?
Moeilijke vragen, waar waarschijnlijk ook moeilijk een antwoord op te vinden is. Lokaal Bestuur gaat daarom in de komende weken op zoek naar positieve verhalen. Waar wordt op een optimistische en voortvarende manier aan de slag gegaan met deze vraagstukken en wat kunnen andere gemeenten hiervan leren? In het derde deel van deze serie gingen we in gesprek met de burgemeesters van Leeuwarden, Ferd Crone.
‘We proberen er in Leeuwarden het beste van te maken. Steun te bieden waar mogelijk. Vertrouwen in de toekomst op te bouwen. Daarom is het zo belangrijk dat de mensen in het WTC Expo langer kunnen blijven dan een paar dagen. Het is desastreus om deze mensen van hot naar her te sturen. Dat gun je niemand.’
‘Het WTC voldoet aan het landelijke Plan van Eisen (voldoende ruimte, luchtkwaliteit, lichtintensiteit, voorzieningen, red.). Een vluchteling in procedure is gebaat bij complete locaties zoals die van ons. Het COA, de IND en Vluchtelingenwerk zijn hier aanwezig. Inclusief 24/7 medische zorg van het GCA (Gezondheidscentrum Asielzoekers). Het is leefbaar en veilig en staat onder leiding van professioneel opvangpersoneel met ervaring. Op deze manier kan ook de zelfredzaamheid vergroot worden. Ook vanuit de bevolking wordt massaal hulp geboden. Daar ben ik als burgemeester best trots op.’
‘Wonen’
‘Enkele honderden vluchtelingen krijgen tot half januari 2016 onderdak, bedden en dekens, eten en drinken in het WTC. Daarna moet het gebouw weer gebruikt worden voor beurzen en dergelijke en verhuizen de vluchtelingen naar een groot kantoorpand aan de Heliconweg. Hier wonen ze zo kort mogelijk, want ze krijgen voorrang bij het herplaatsen in andere, meer passende, opvangvoorzieningen in Nederland. In die opvangvoorzieningen komen pas plaatsen beschikbaar als de mensen met een verblijfsvergunning, en dús het recht op een woning, door kunnen stromen naar de nog te bouwen huizen. Maar zolang dat niet lukt, kunnen ze uiterlijk tot oktober 2016 in Leeuwarden blijven. Dat geeft hen voorlopig weer even rust. Het woordje ‘wonen’ dekt de lading natuurlijk niet; het is meer een soort logeren. Een tijdelijke plek waar je je even veilig kunt voelen. Want het is en blijft mentaal natuurlijk erg zwaar. Dat merk je vooral als je in gesprek gaat met de mensen. Dan hoor je waarvoor ze gevlucht zijn. Wat ze hebben meegemaakt. Onvoorstelbaar.’
Want of we de vluchtelingen nou helpen of niet: ze komen tóch
Grote tas
‘In samenspraak met de Veiligheidsregio en het COA wordt waar nodig en mogelijk extra hulp en ambtelijke ondersteuning geboden. Want vergeet niet dat het enige dat de mensen hier hebben in een grote tas zit. Je kunt je daar eigenlijk niets bij voorstellen. Deze mensen zijn nog maar net in Nederland en zitten dus in het begin van hun asielprocedure. Niemand krijgt geld en werken is uit den boze. Dat mag pas als ze in het bezit zijn van een verblijfsvergunning en als het tegenzit kan dat nog wel een paar jaar duren. Daarom is het ook een stap vooruit dat door de politiek besloten is dat vluchtelingen sneller duidelijkheid moeten krijgen over hun situatie. Onder meer door de asielprocedure te verbeteren en verkorten.’
Ze komen toch
‘Ook de Heliconweg is en blijft een noodopvang. We zouden elders in de regio graag voor structurele opvang zorgen. Daarover zijn nu oriënterende gesprekken. Ik ben er van overtuigd dat hier in onze gemeente draagvlak voor is. Bij de inloopbijeenkomst over de Heliconweg stonden slechts een paar inwoners met een spandoek ‘Eigen volk eerst’. En hoe klein dat groepje ook is, we moeten dat toch serieus nemen. Bezwaren uitspreken is prima. Maar als het niet lukt om nader tot elkaar te komen, dan is dat jammer. Ik heb geprobeerd om hen uit te leggen hoe het zit. Want of we de vluchtelingen nou helpen of niet: ze komen tóch. Dus laten we daarom proberen er het beste van te maken. En vooral ook aannames en vooroordelen bespreekbaar maken.’
‘Over bespreekbaar maken gesproken: we zouden het erg op prijs stellen als hier eens iemand uit de Haagse politiek een kijkje zou komen nemen. We hebben wel overleg met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, maar zien hier nauwelijks politici. Jammer, want misschien zouden ze dan eerder de noodzaak inzien van – bijvoorbeeld – het mogen werken als vluchteling. Of de noodzaak van onderwijs, zodat de vluchtelingen kennis op kunnen gaan doen van de Nederlandse samenleving.’
We willen wat doen
‘Voor kinderen zijn er gelukkig wel onderwijsmogelijkheden. Bovendien worden er allerlei activiteiten aangeboden. Wij hebben als gemeente zaken als ontspanning, beweging, contact met anderen in handen gelegd van de stichting WellZo. En ICT-studenten hebben de website wewillenwatdoen.nl opgezet. Dat bleek in korte tijd een groot succes. Meer dan 400 vrijwilligers hebben zich al aangemeld. Via de website zorgen ze voor een juiste match tussen vluchtelingen als groep of individu en bijvoorbeeld een bedrijf, instelling of school die graag iets willen betekenen. Op de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden is hiervoor een steunpunt ingericht.’
Foto: Hollandse Hoogte
