Waar vult de Kamer haar dagen eigenlijk mee? En zijn er nog zaken die extra aandacht van lokale bestuurders verdienen? Eens in de maand licht senior-beleidsmedewerker Ton Langenhuyzen twee interessante zaken uit de schijnbaar onuitputtelijke stroom van moties, amendementen en spoeddebatten. Ditmaal een Uit de Kamer met verkeerd besteed geld in de strijd tegen kinderarmoede en een D66-minister die niets moet hebben van democratische vernieuwing.
€ 100 miljoen van Klijnsma toch niet geoormerkt
In 2016 maakte toenmalig staatssecretaris Jetta Klijnsma jaarlijks € 100 miljoen extra vrij voor de strijd tegen kinderarmoede. Zij wilde daarmee voorkomen dat kinderen die in arme gezinnen opgroeien geïsoleerd raken en niet mee kunnen doen aan sport, cultuur en activiteiten op school. Om er zeker van te zijn dat het geld op de goede plek terecht zou komen, moest het in natura worden uitgekeerd: dus in zwemlessen, voetbalschoenen en fietsen. En aangezien de gemeenten verantwoordelijk zijn voor het armoedebeleid, sloot Klijnsma een convenant met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Tot zo ver het goede nieuws, nu de enigszins verontrustende praktijk. Nieuwsuur berichtte dat veel gemeenten of het geld niet uitgeven of het geld voor andere doeleinden gebruiken. Dat kunnen ze doen doordat het geld komt uit de algemene pot van het Gemeentefonds en dus niet geoormerkt is. Ondanks het convenant kunnen wethouders die het geld willen besteden aan stoeptegels of het vullen van gaten in de begroting gewoon hun gang gaan.
Het Klijnsmageld gaat lang niet altijd naar de bestrijding van kinderarmoede
En dat is meer dan jammer. In zijn bijdrage aan het Kamerdebat wees Gijs van Dijk erop dat ruim 400.000 kinderen in armoede leven. Dat is één op de negen. Een serieus probleem dat om een serieuze aanpak vraagt. Ook de kinderen die toevallig wonen in gemeenten waar niets met het Klijnsmageld wordt gedaan, moeten geholpen worden. Daarom vroeg Van Dijk per motie het kabinet om nog voor de zomer met de gemeenten duidelijke en concrete afspraken te maken. En om als dat niet lukt van het Klijnsmageld een doeluitkering te maken, waardoor gemeenten niet meer de speelruimte hebben om het geld anders te besteden.
Helaas vindt staatssecretaris Tamara van Ark dat strijdig met de decentraliseringsgedachte en ontraadde ze de motie. De coalitiepartijen gingen hierin mee en zo ziet het er naar uit dat heel wat kinderen in armoede in de kou blijven staan.
Democraten 66 in het geweer tegen democratisering
Met D66 in het kabinet zou je denken dat het met de bestuurlijke vernieuwing wel goed zit. De partij die ooit werd opgericht uit onvrede over het Nederlandse kiesstelsel en jarenlang haar kroonjuwelen met hand en tand verdedigde, zal nu toch wel met mooie plannen komen om onze democratie een opfrisbeurt te geven.
Niets is minder waar. Sterker: minister Kajsa Ollongren (D66) wil niet alleen het raadgevend referendum afschaffen, maar kiest er ook voor om de door haar voorganger Plasterk aangekondigde Experimenteerwet niet in te dienen. Deze wet zou gemeenten de ruimte geven om wetten en regels tijdelijk buiten werking te stellen of alternatieve regels uit te proberen. Daarmee hadden lokale bestuurders beter kunnen inspelen op wensen van bewoners en maatschappelijke opgaven op een vernieuwende manier oplossen.
Niet alleen het raadgevend referendum ging er vorige week aan
Maar het meest in het oog springend was natuurlijk het afschaffen van het raadgevend referendum. Met de VVD, CDA en ChristenUnie als erkende tegenstanders van het raadgevend referendum is het schrappen ook weer niet zo verwonderlijk, maar het blijft gek om het uit de mond van een D66’er te horen. De partij die nota bene samen met PvdA en GroenLinks ooit het initiatief nam voor de wet.
Dat dat inmiddels verleden tijd is, blijkt verder uit de weigering om over het afschaffen van het referendum een referendum te houden. Volgens het kabinet is het schrappen namelijk niet-referendabel. Kamerlid Attje Kuiken hoorde het met stijgende verbazing aan. Zij vroeg zich tijdens het debat af of dat wel juridisch houdbaar was. De Raad van State vindt van wel, maar het laatste woord is daarover nog niet gezegd. Oud-PvdA-Kamerlid en indiener van de wet Niesco Dubbelboer heeft de kwestie inmiddels voorgelegd aan de rechter. Wel of niet een referendum over het afschaffen, binnenkort weten we meer.
Afbeelding: Frank de Roo | Hollandse Hoogte
Contactgegevens:
T: 070-3182792
E: [email protected]
