Zeker als een college van B&W tussentijds is gevallen, de verhoudingen binnen de raad verzuurd zijn en de plaatselijke ledenlijst met geschikte kandidaten uitgeput is, kan de zoektocht naar een nieuwe en kundige wethouder een behoorlijk lastige klus zijn. Een wethouder van buiten kan dan uitkomst bieden.
Vaak is dit een partijgenoot met een indrukwekkende cv, maar het kan ook anders. Na het vallen van de coalitie in Hoogeveen kiest men bijvoorbeeld voor een zakencollege. Met een open sollicitatieprocedure (inclusief personeelsadvertentie) zou de meest kundige kandidaat naar boven komen, ongeacht politieke kleur. De wethouder is immers meer bestuurder dan politicus. Of maakt het wel degelijk van welke partij een wethouder lid is en verschilt het beleid van een politiek college van B&W significant van een zakencollege?
Daarom ditmaal de stelling: wethouders zijn in de eerste plaats bestuurders, waarbij kundigheid boven partijkleur gaat, dus de Hoogeveense keuze voor een zakencollege verdient navolging.
‘Inhoud, passie en betrokkenheid geven de doorslag’
Paul van Liempd
Wethouder voor PvdA-GroenLinks in Son en Breugel
‘Een wethouder wordt geen betere of slechtere bestuurder door het bezit van een partijkaart. Maar een goed bestuurder is net zo min een goed wethouder, omdat zij “kundig” is. Inhoud, passie en betrokkenheid geven de doorslag.
En of je kiest voor een zakencollege of voor een politieke afspiegeling hangt vooral af van wat de raad wil en soms ook nodig heeft. Soms zal het goed om politieker te willen zijn, om zo keuzes scherper te krijgen. Soms is het nodig om doorgedraaide politieke verhoudingen even tot rust te laten komen en gewoon te gaan doen wat goed is voor de inwoners.’
Je bent bestuurder én politicus
Riny van Rinsum
Wethouder van Progressief Landerd in Landerd
‘De stelling vind ik een interessante! Na er goed over nagedacht te hebben kom ik tot de slotsom dat ik het niet mee eens ben. Dat je als wethouder als eerste een bestuurder bent, betekent niet dat je geen politicus bent. Niets is minder waar. Als bestuurder heb je ook maatschappelijke opvattingen, die kan en wil je niet thuis laten. Persoonlijk probeer ik beleid te ontwikkelen en zaken in gang te zetten vanuit mijn sociaal-democratische idealen. Dat geeft de gewenste kleur aan het gemeentelijk beleid en is in mijn ogen essentieel voor onze inwoners.’
Kundigheid boven partijkleur
Jocko Rensen
Wethouder in Bunnik
‘Ja, wethouders zijn in de eerste plaats bestuurders, waarbij kundigheid gaat boven partijkleur. We zijn gewend aan aan de partij en aan de woonplaats gebonden wethouders, maar steeds meer gemeenteraden kiezen voor een wethouder met een bepaald inhoudelijk profiel uit een andere gemeente.
Daar ben ik zelf een voorbeeld van. Na acht jaar als raadslid en vervolgens als wethouder in Houten werd ik vanwege mijn opgebouwde ervaring door de progressieve partij in een andere gemeente gevraagd om daar wethouder te worden. Voor mij was duidelijk dat ik altijd een sociaal-democraat in hart en nieren blijf en ook de progressieve partij vond dat dat profiel bij hun paste.
Inmiddels ben ik nu voor de tweede keer in een andere gemeente wethouder van buiten geworden. Op de gemeentepagina staat dat ik van de PvdA ben, maar het bijzondere is dat ik namens meerdere partijen gevraagd ben. Je zou me dus kunnen zien als zakelijk wethouder die op dit moment de juiste man op de juiste plek is. En voor Hoogeveen geldt dat misschien ook wel: soms is de lokale situatie geholpen bij bestuurlijke ervaring.’
Andere competenties dan alleen politieke
Johan Helmer
Fractievoorzitter van PvdA-GroenLinks in Zuidplas
‘Ja, ik voel wel wat voor de stelling. Allereerst omdat een wethouder in het contact met de uitvoerende organisatie vooral ook over andere kwaliteiten en competenties dan politieke moet bezitten. Daarnaast moet een wethouder algemene maatschappelijke afwegingen maken. Je moet als college van B&W openstaan voor suggesties van alle fracties van de gemeenteraad, dan kan een politieke kleur knellen.’
Zakelijke colleges hebben veel voordelen
Gerrit Overmans
Wethouder in het zakelijk college van Hilvarenbeek
‘Eens! Ook voor een zakelijk wethouder is het niet voldoende om alleen maar goed in de materie te zitten. Je moet in staat zijn om verbinding te maken met de samenleving en bovendien moet je over voldoende politieke sensitiviteit beschikken en de verhoudingen in de raad goed kunnen aanvoelen. Maar dat gezegd hebbende heeft een zakelijk college veel voordelen. Het dualisme is bij een zakelijk college geen wassen neus, de achterkamertjespolitiek verdwijnt en de besluitvorming is transparanter. Dus ja het kiezen van wethouders op basis van hun deskundigheid en niet meer vanwege hun politieke kleur of hun verbondenheid met de raad verdient navolging.’
Bijschrift afbeelding: Ook de gemeente Smallingerland heeft inmiddels een zakelijk college
Afbeelding: Jilmer Postma | ANP
