Waar vult de Kamer haar dagen eigenlijk mee? En zijn er nog zaken die extra aandacht van lokale bestuurders verdienen? Eens in de maand licht senior-beleidsmedewerker Ton Langenhuyzen twee interessante zaken uit de schijnbaar onuitputtelijke stroom van moties, amendementen en spoeddebatten. Ditmaal een Uit de Kamer over de verkiezingen het gemeentefonds en over het aanpakken van wantoestanden in de prostitutie.
Plannen rond financiering gemeenten doorgelicht
De verkiezingen zijn geweest. Hoewel andere linkse partijen het meestal slechter deden mogen de 9 zetels voor de PvdA toch wel teleurstellend worden genoemd. Minstens zo teleurstellend is de winst van de uiterste rechterflank. Wat rest is een versnipperde Tweede Kamer waar het formeren niet van een leien dakje zal gaan.
En dan doel ik niet eens op de missers van verkenner Ollongren. De komende periode gaan de partijen elkaar aftasten en proberen ondanks de verschillen tot een werkbaar compromis te komen. De onderwerpen zijn legio.
Voor gemeenten is het van groot belang hoe hun te krappe financiering wordt verbeterd. Daarbij vallen de verschillen tussen met name de PvdA en de andere negen partijen die hun verkiezingsprogramma hebben laten doorrekenen op. Niet zozeer in de mooie woorden van de verkiezingsprogramma’s, maar vooral in de harde cijfers, die het Centraal Planbureau berekende.
Alleen de PvdA wil fors investeren in de gemeente
Als we inzoomen op PvdA, VVD, D66 en SP zien we een sterk uiteenlopend beeld. Per saldo is de PvdA de enige partij, die meer wil uitgeven aan het openbaar bestuur: namelijk € 1,5 miljard. Bij respectievelijk VVD, D66 en SP zijn deze cijfers – € 0,9, – € 0,8 en – € 0,7 miljard.
De belangrijkste inkomensbron voor gemeenten, het gemeentefonds, geeft meer inzicht hoe partijen tegen het lokale bestuur kijken. De VVD en CDA willen daar € 0,5 miljard meer aan uitgeven, D66 € 1,6 miljard, SP € 1 miljard (voor zowel het gemeente- als het provinciefonds) en PvdA spant de kroon met € 4 miljard.
Maar dat zegt niet alles over het gemeentefonds. Zo wil bijvoorbeeld D66 de onroerendezaakbelasting (ozb) voor gebruikers als extra belastinggebied voor gemeenten introduceren. De geschatte opbrengst van € 3 miljard wordt dan wel weer van het gemeentefonds afgeroomd. Ook de opbrengst van de door D66 en PvdA voorgestelde invoering van de ozb voor niet-woningen wordt weer van het gemeentefonds afgeroomd.
Uit deze doorrekening blijkt dat gemeenten onder de streep alleen van de PvdA een forse verhoging van hun financiële middelen kunnen verwachten. Of en in hoeverre dat via de onderhandelingstafel in een regeerakkoord gaat komen is gezien de positie van de andere negen partijen die hun verkiezingsprogramma hebben laten doorrekenen nog maar de vraag.
Wantoestanden prostitutie aangepakt
Terwijl de Tweede Kamer in de aanloop naar de verkiezingen op een enkel (corona)debat na vrijwel stil kwam te liggen, bleef de Eerste Kamer gewoon doorvergaderen. Dat merkte Attje Kuiken toen zij daar onlangs een initiatiefwet van de ChristenUnie, PvdA, SP en CDA mocht komen verdedigen. Het wetsvoorstel ‘Strafbaarstelling misbruik prostituees die slachtoffer zijn van mensenhandel’ regelt, dat klanten van prostituees, die weten of het ernstig vermoeden moeten hebben dat zij met een slachtoffer van mensenhandel te maken hebben, strafbaar worden.
In gemeenten, waar de prostitutie goed gereguleerd is, zal de kans dat mensenhandelaren vrouwen in de prostitutie weten te dwingen niet zo groot zijn. Daar wordt toezicht op vergunningen gehouden en is handhaving. Dan kan ook nauwelijks van klanten worden verwacht dat zij kunnen beoordelen of ze te maken hebben met slachtoffers van mensenhandel. Dat wordt anders in het niet gereguleerde deel dat zich aan het zicht van gemeenten of politie onttrekt. Helaas komt het nog te veel voor, dat vrouwen daar gedwongen worden tot prostitutie.
Wegkijken van misstanden in de prostitutie wordt straks strafbaar
Aan die situatie hoopt Kuiken een einde te maken door ook de klanten een verantwoordelijkheid te geven. Als die bijvoorbeeld ergens achteraf in een smoezelige garagebox te maken krijgen met een bange prostituee moeten zij beseffen dat dat niet normaal is en afzien van de diensten van die vrouw. Doen zij dit niet, dan zijn zij strafbaar. Tijdens de behandeling in de Eerste Kamer maakten de initiatiefnemers duidelijk, dat het niet zomaar om vage signalen van mensenhandel moet gaan, maar om signalen, die voor eenieder weldenkend mens niet te missen zijn.
Naar het zich laat aanzien zal ook een meerderheid van de Eerste Kamer voor het wetsvoorstel stemmen. Hopelijk kan dat een steentje bijdragen aan het bestrijden van wantoestanden in de prostitutie. Al zal daar nog veel meer voor nodig zijn. Over de wet die de hele prostitutiesector moet gaan reguleren wordt al heel veel jaar gesproken. De coalitiepartijen in het kabinet Rutte III kwamen er echter onderling niet uit.
Bijschrift afbeelding: Henk Nijboer bij de presentatie van de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s op 1 maart jl.
Afbeelding: Phil Nijhuis | ANP
Contactgegevens:
T: 070-3182792
E: [email protected]
